ماهواره خیام را بیشتر بشناسید
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» امرزوه اکثر کشورها برای رسیدن به اهداف توسعه‌ای خود اقدام به ساخت ماهواره کردند که این ماهوارهای در بخش‌های کلیدی کاربرد دارند. یکی از این ماهواره‌ها، ماهواره سنجش از راه دور است. با استفاده از فناوری سـنجش از دور مـی‌تـوان بـا هزینـه و زمـان کمتـر، طیـف وسـیعی از پروژه‌ها را در سطح جهـانی و ملـی با ۹ کاربرد مهم از تصاویر مـاهواره‌ای حاصل از این فناوری اجرایی کرد.
براساس این گزارش امروزه، بـا استفاده از مـاهواره ها، سنجنده‌های متنوع و تصـاویر مـاهواره ای، شناسـایی و مطالعه اجسام و پدیده های زمینی کوچکتر از یک متر نیز امکان پذیر شده که خود موجب تحولی در فناوری سنجش از دور شده است.
در همین راستا مهندسان داخلی با استفاده از فناوری داخلی اقدام به ساخت ماهواره خیام کردند که این ماهواره در مردادماه سال جاری از پایگاه بایکونور و با ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب و با موفقیت در مدار زمین تثبیت شد.
طبق گفته حسین دلیریان، مشاور رئیس و سخنگوی سازمان فضایی ایران، ماهواره خیام یک ماهواره سنجش از دور با توانمندی تصویربرداری از سطح زمین با دقت یک متر است. این ماهواره بومی با دقت تصویربرداری یک متر است که با همت متخصصان صنعت فضایی و زیرساخت‌های موجود در کشور، هم‌اکنون جمهوری اسلامی ایران توانمندی لازم برای طراحی و ساخت ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری ۱۰ متر و بالاتر را دارد.
عـلاوه بـر ایـن، قابلیـت تکـرار تصویربرداری مــاهواره‌ای از یک محل بــه فاصــله زمــانی چنــد ســاعت تــا چنــد روز در طول مــاه یــا سال، امکان مطالعات تغییرات و پایش پدیـده های زمینی را به خوبی فراهم ساخته اسـت. قابلیـت داده‌های مـاهواره ای، سـبب شـده تـا دانشمندان و محققان این رشته، فعالیت های خـود را گسترش داده و نتـایج مطالعـات خـود را بـه تغییرات اقلیمـی و نوسانات جهانی آن و اندازه گیری عوامل زیست محیطی بسط دهند.
براساس این گزارش کمک به بلایای طبیعی، پایش کشاورزی (پیش بینی هوا، مدیریت منابع آبی، پایش و پیش بینی آفات)، پایش هوا اندازه گیری کیفیت هوا، پایش ذوب شدن یخ ها، اندازه گیری سطح دریا و شناسایی منابع تولید آلودگی از عمده کاربرد‌های ماهواره سنجشی از راه دور است.
گفتنی است ماهواره خیام، یک ماهواره سنجش از دور است که به سفارش سازمان فضایی ایران توسط یک شرکت روسی ساخته شده‌است و در ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ توسط موشک روسی سایوز از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به مدار نزدیک زمین ارسال شد. عملیات کنترل ماهواره در ایران و در مرکز کنترل فضایی سازمان فضایی ایران در ماهدشت کرج انجام می‌شود.
همچنین این ماهواره با وزن ۶۰۰ کیلوگرم در مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین در حال چرخش است و هدف اصلی آن جمع‌آوری اطلاعات و تصاویر از سطح زمین به دقت یک متر است. در این مدار اجسام با سرعتی نزدیک به ۲۸هزار کیلومتر در ساعت، حدود ۹۰ دقیقه یک‌بار، دور زمین می‌چرخند. اما باید توجه کرد که با چرخش این ماهواره، زمین هم به‌دور خود می‌چرخد؛ بنابراین ماهواره همواره بالای سر ایران یا منطقه خاورمیانه قرار ندارد و تقریباً همه کره زمین را پایش می‌کند.
