چرا باید از اینترنت ماهواره‌ای استفاده کرد؟
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» به طور حتم طی ماه‌های اخیر کلمه ماهواره اینترنتی استارلینک به گوشتان خورده است و اکثر کارشناسان معتقدند که با راه‌اندازی آن تحولات گسترده در ارائه خدمات اینترنتی در اکثر کشور‌ها ایجاد خواهد کرد. چشم‌انداز اینکه بدون دخالت مجریان قانونی یا دخالت دولت بتوانید از یک اینترنت پرسرعت و بدون فیلتر استفاده کنید، موضوعی است که توجه بسیاری از کاربران ایرانی را به خود جلب می‌کند.
استارلینک بر روی یک فناوری ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای کار می‌کند که چیز جدیدی نیست. یک سیستم ماهواره‌ای به جای استفاده از فناوری کابل، مانند فیبر نوری برای انتقال داده‌های اینترنتی، از سیگنال‌های رادیویی از طریق خلاء فضا استفاده می‌کند. ایستگاه‌های زمینی سیگنال‌هایی را به ماهواره‌ها در مدار ارسال می‌کنند که به نوبه خود داده‌ها را به کاربران استارلینک در زمین ارسال می‌کنند. هر ماهواره استارلینک ۲۶۰ کیلوگرم وزن دارد و بدنه‌ای صاف دارد. یک موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس می‌تواند تا ۶۰ ماهواره را در خود جای دهد.
براساس استارلینک در واقع مجموعه وسیعی از ماهواره‌های کوچک است که توسط شرکت اسپیس‌ایکس جهت فراهم کردن اینترنت ماهواره‌ای ساخته شده است. این مجموعه از هزاران ماهواره کوچک تشکیل شده که در مدار پایینی زمین حرکت می‌کنند و سیگنال‌های مربوطه را با استفاده از فرستنده‌ها و گیرنده‌های زمینی دریافت و ارسال می‌کنند.
امروزه شمار ماهواره‌هایی که در این پروژه قرار دارند از عدد ۳۰۰۰ عبور کرده و با گذشت زمان نیز به این تعداد افزوده خواهد شد. با اینکه پروژه ماهواره‌ای استارلینک هنوز هم در مرحله پیش‌فروش قرار دارد، اما بیش از ده‌ها هزار نفر برای استفاده از آن درخواست داده‌اند. چندی پیش نیز این شرکت برای حمایت از کشور اوکراین که در جنگ با روسیه به سر می‌برد، امکان استفاده از اینترنت ماهواره‌ای خود را فراهم نمود.
هدف استارلینک ایجاد یک شبکه با تاخیر کم در فضا است که محاسبات لبه را در زمین تسهیل می‌کند. چالش ایجاد یک شبکه جهانی در فضای بیرونی چالش کوچکی نیست، به خصوص به این دلیل که تاخیر کم یک تقاضای مهم است.
به گفته کاربران، Starlink در حال حاضر سرعت دانلود ۵۰ تا ۲۰۰ مگابیت در ثانیه و سرعت آپلود حدود ۳۰ مگابیت در ثانیه را ارائه می‌دهد. در همین حال، تأخیر حدود ۲۰ میلی ثانیه است که با اینترنت زمینی برابری می‌کند. با گذشت زمان، SpaceX قصد دارد سرعت دانلود را به ۳۰۰ مگابیت در ثانیه افزایش دهد، اما در حال حاضر برخی از کاربران با مشکلات ناشی ازدحام مواجه هستند.
انتظار می‌رود با پرتاب تعداد بیشتری از ماهواره‌های استارلینک توسط SpaceX که تا جولای ۲۰۲۲ تعداد آن‌ها بیش از ۲۵۰۰ مورد فعال است، سرعت افزایش یابد. هدف بلندمدت این شرکت این است که در نهایت هزاران ماهواره را راه اندازی کند و راه را برای سرعت دانلود با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه و سپس ۱۰ گیگابیت در ثانیه هموار کند. با این حال، سرویس استارلینک در حال رشد است. کاربران می‌گویند که سرعت‌ها می‌تواند متفاوت باشد و گاهی اوقات قطعی‌های کوتاه ممکن است رخ دهد.
اینترنت فیبر نوری در برخی از کشور‌ها سرعت بسیار بالاتری نسبت به سرعت وعده‌داده‌شده در مورد اینترنت ماهواره‌ای استارلینک دارند؛ اما پیاده‌سازی گسترده این سرویس اینترنت و افزایش مناطق تحت پوشش آن امر دشواری محسوب می‌شود و انتقال فیبر‌های نوری به تک‌تک منازل فرایند زمان‌بری است.
اما در مقابل، پرتاب ماهواره‌ها به فضا کار تقریباً ساده‌ای محسوب می‌شود و برای پیاده‌سازی اینترنت ماهواره‌ای مراحل اداری کمتری باید طی شود؛ مطمئناً سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای زودتر از اینترنت فیبر نوری برای مناطق محروم و دور از دسترس قابل‌استفاده خواهند شد و از این سرویس‌های اینترنت می‌توان برای برقراری تماس‌های تلفنی نیز استفاده کرد. در ضمن ماهواره‌های استارلینک علاوه بر انتقال امواج اینترنت، برای ارسال سیگنال‌های GPS نیز استفاده شوند؛ بنابراین یکی از مسائلی که امکان استفاده از این نوع اینترنت را مشکل‌ساز می‌کند، نداشتن ترمینال است. چراکه انتقال گسترده ریسور و دیش استارلینک به داخل ایران به‌طور قانونی امکان‌پذیر نیست.
از سوی دیگر، تهیه بسته‌های ماهانه اینترنت استارلینک از داخل کشور ممکن نبوده و شرایط اقتصادی کاربران ایرانی نیز اجازه پرداخت هزینه آن‌ها را نمی‌دهد. از سوی دیگر کشور ایران از سال‌های گذشته در تحریم‌های متعددی قرار دارد؛ بنابراین امکان بهره‌مندی از استارلینک برای کاربران ایرانی ممکن نیست. اما باتوجه به شرایط قطعی اینترنت سراسری در ایران تصمیم بر آن شد که ایالات متحده آمریکا خدمات اینترنتی را از تحریم خارج کرده و اینترنت استارلینک را در اختیار ایرانیان قرار دهد.
