آیا گوش شنوایی هست؟/ دانش‌بینان‌ها همچنان در پیچ وخم بروکراسی اداری
به گزارش خبرنگار« نبض فناوری» نقش علم و دانش در رشد ملی به دليل ايجاد تخصص و ارتقای بهره وری كل عوامل توليد، همواره مورد توجه است و جايگاه فناوری و دانش به عنوان عوامل درون زا در اين توسعه، يك جايگاه حياتی محسوب می‌شود. از سوی ديگر تبديل دانش به كالا- خدمت است كه موجب رفع نيازمندی‌های جوامع مختلف می‌شود. شركت های دانش بنيان از جمله موسسه هایی هستند كه به عنوان كارخانه تبديل دانش به كالا- خدمت فعاليت می‌کنند. بنابراین یکی از موضوعاتی که امروز بیشتر در عرصه توسعه اقتصادی کشور نمود پیدا کرده حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ است که با ارائه ایده‌های نوین و خلاقانه بستر را برای رونق اقتصادی و اشتغالزایی هموار کرده است اما یکی از نکات کلیدی که در این حوزه مورد غفلت واقع شده بی‌توجهی مسئولان نسبت به دستاوردهای تولید و حمایتی از آنها است.
براساس گزارش «نبض فناوری» وقتی با مدیران و کارشناسان شرکت‌ها وارد بحث وگفت‌وگو می‌شویم متاسفانه همه آنها از عملکرد مسئولان انتقاد داشته و معتقدند که دولت هیچ گونه حمایتی از این شرکت‌ها نمی‌کند و در کنار این موضوع حتی جلوی پیشرفت و توسعه شرکت‌ها را با تدوین بعضی از قوانین و بروکراسی اداری می‌گیرند.
حال این سوال پیش می‌آید چرا دولت از این شرکت‌ها حمایت نمی‌کند در حالیه مدام در تمام نشست‌ها صحبت از حمایت و ارائه تسهیلات می‌کند دریغ از یک نوع حمایت.
علی زین‌العابدینی هزاوه مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان گفت: کارهای خوبی در راستای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور صورت گرفته ولی یکی از بزرگترین ایراداتی که در این عرصه وجود دارد؛ نبود سند جامع بلندمدت است. برنامه بلندمدت روی بودجه نهادهای آموزشی و پژوهشی در پله اول وجود ندارد، اگر سند بلندمدت 15 تا 20 سال تهیه شود و این حمایت‌ها با جابجایی مدیران بخش‌های مختلف تغییر نکند، می‌توان به رونق شرکت‌های دانش‌بنیان امیدوار بود.
بسیاری از مدیران دانش‌بنیان‌ها معتقدند که همیشه حمایت‌ها، حمایت مالی نیست؛ بلکه در بعضی از موارد اعطای وام یا دادن تسهیلات برای یک شرکت ممکن است مثل سم عمل کند. اگر مدیریت‌ها به شکل جامع و طولانی صورت گیرد به طور یقین جهش تولید مسیر خواهد شد. همچنین ایجاد بستر بدون تشویش در بازار ارز است؛ متاسفانه یکی از مواردی که بیشتر برای تولیدکننده مشکل ایجاد می‌کند بحث نوسانات قیمت دلار در بازار است که تولیدکننده برای خرید یک قطعه چند هفته درگیر تهیه آن است.
همچنین علیرضا زمانی مدیرعامل شرکت دانش بنیان رایکاگستر پلاسما در گفتگو با خبرنگار «نبض فناوری» گفت: ما از سال 86 تا 91 با گذراندن موانع بسیار و کسب دانش توانستیم به ساخت دستگاه امحای زباله‌های بیمارستانی دست پیدا کنیم حتی اوایل اکثر مسئولان قول صددرصدی برای حمایت از ما را دادند اما زمانی که دستگاه ما به نتیجه رسید متاسفانه هیچکدام از ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط از دستاورد ما استقبال نکردند در حالیکه دستگاه تولیدی تمام مراحل و مجوزهای لازم را برای نصب و راه‌اندازی طی کرده بود. هنوز برای ما مشخص نیست که چرا مسئولان از حمایت خود دست کشیدند و این خلاف منویات مقام معظم رهبری است در حالیکه رهبر انقلاب مدام در سخنرانی‌های خود به نقش دانش‌بنیان‌ها و شرکت‌های استارتاپی در توسعه اقتصاد کشور تأکید دارند.
بهمن صفری نصراللهی یکی دیگر از مدیران یک شرکت دانش‌بنیان معتقد است زمانی شرکت‌های دانش‌بنیان موفق می‌شوند که دولت حمایت‌های اساسی را از این شرکت‌های تولیدی داشته باشد در حال حاضر برای دریافت تسهیلات باید هفت‌خوان رستم را طی کرد، متاسفانه بوروکراسی اداری باعث شده که شرکت‌ها به ادامه فعالیت و توسعه شرکت خود نپردازند.
داوود وحدت مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان به نبض فناوری، گفت: امروزه شرکت‌های دانش‌بنیان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، اولین کاری که دولت می‌تواند در جهت رفع چالش‌ها و مشکلات اولیه شرکت‌ها انجام دهد، حمایت از این شرکت‌ها است و از دولت انتظار می‌رود روند صدور مجوز شرکت‌ها را تسهیل بخشد.
برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان دنبال تسهیلات و کمک مالی نیستند بلکه نیازمند حمایت در عرصه صدور مجوز هستند. متاسفانه صدور مجوز در کشور زمانبر بوده؛ این در حالیست که در هیچ جای دنیا این امر مهم اتفاق نمی‌افتد. معمولا امضاهای طلایی فعالیت شرکت را به عقب می‌اندازد و شرکتی که می‌خواهد پیشرفت کند باید بنا را بر درست بودن کسب وکار بگذارد اگر مسیر را اشتباه رفت آن موقع ورود کند یعنی صدور مجوز را آسان و نظارت را سخت بگیرند.
مسئولان برای اینکه کار خودشان را آسان کنند، صدور مجوز را سخت می‌کنند و حوصله نظارت ندارند. بنابراین یکی از غلط‌‌ترین سیستم‌ها را در این زمینه در دنیا داریم.
طبق این گزارش علاوه بر موارد فوق عدم ارتباط بازار و صنعت با مراکز علمی، عدم وجود فرهنگ تبدیل دانش به صنعت و تکنولوژی،عدم پشتیبانی مالی و عدم وجود کارکنان فروش از دیگر چالش‌هایی که این شرکت‌ها با آن مواجه هستند.
براساس این گزارش برای تجاری سازی محصولات دانش بنیان، امکانات و پشتیبانی‌های مالی وجود داشته باشد که به دلیل عدم وجود این پشتیانی‌ها ، بازاریابی محصولات دانش بنیان با مشکلات زیادی مواجه است. همچنین مراکز علمی در ایران در اکثر موارد هیچ ارتباطی با بازار و صنعت ندارند. از سوی دیگر، بازار و صنایع ایران نیز ارتباط چندانی با مراکز علمی و تحقیقاتی ندارند. عملکرد جداگانه این دو بخش موجب شده است تحقیقاتی که کاربرد چندانی ندارند در دانشگاه ها انجام شود و عملاً مطابق با نیازهای بازار و صنعت نباشد. از آن طرف، بازار و صنایع نیز با تکیه بر دانش های غیر علمی و عدم به روز شد اطلاعات، همچنان عقب‌تر از بازارها و صنایع سایر کشورهای جهان هستند.
باید این نکته را متذکر شد که توسعه دانش یکی از عناصر ضروری و مهم در خلاقیت و نوآوری در زمینه های مختلف صنعتی و غیر صنعتی است. امروزه حرکت جدیدی در مسیر رشد اقتصادی به وسیله شرکت‌های دانش بنیان در حال شکل گرفتن است. اگر می‌خواهیم واقعا چرخه اقتصاد کشور رونق بگیرد و شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان بتوانند گره‌گشای مشکلات کشور باشند، باید بستر حمایتی را فراهم کرد در غیراینصورت آب در هاون کوبیدن است چرا که امروزه بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ مثل قارچ در کشور ریشه دوانده و اگر نتوانیم این شرکت‌ها را خوب مدیریت کنیم این قارچ تبدیل به یک آفت بزرگ برای کشور خواهد شد چرا که سرمایه ملی صرف شکل‌گیری این شرکت‌ها شده است و باید از آنها استفاده بهینه کرد.
