آیا ریل‌گذاری شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان به بورس فراهم شده است؟
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» امروزه یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفته بحث ورود شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان به بورس است به گونه‌ای که برخی از کارشناسان ورود این شرکت‌ها را در شرایط فعلی به بورس منطقی ندانسته و معتقدند باید برای ورود به این عرصه از قبل سازوکار‌هایی اندیشیده شود تا همانند بقیه شرکت‌های حاضر در بورس با شکست مواجه نشوند؛ چرا که بورس بازاری پر از ریسک است و برای پاگذاشتن به این میدان باید تمام جوانب را در نظر گرفت.
در مقابل برخی نیز اعتقاد براین دارند که شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ با ورود به بورس شکوفا شده و زمینه توسعه آن‌ها بیشتر از گذشته نمایان‌تر خواهد شد، بازاری که قرار است به منزله پلی میان شرکت‌های دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاران عمل کند تا شرکت‌ها بتوانند از مسیر بازار سرمایه برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای و ایده‌های نوین خود نقدینگی مورد نیاز را تامین کنند.
حال در کنار این اظهار نظر‌ها این سوالات پیش می‌آید که، آیا با ورود شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها به بورس زمینه رشد بیشتر آن‌ها فراهم می‌شود؟ آیا زمینه و بستری برای ورود این دو حوزه به بورس فراهم شده است؟ ورود شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپی به بورس چه پیامد‌های مثبتی می‌تواند داشته باشد؟
هر چند در نگاه اول عرضه شرکت‌های استارتاپی در بورس هم برای دولت و دولتمردان و هم برای فعالان این حوزه می‌تواند خبر خوشحال کننده‌ای باشد، اما با نگاهی عمیق‌تر و از درون کسب و کار‌های این حوزه شاید این خبر حداقل در حد انتظار خوشایند نبوده و به جای نوید روز‌های روشن، آینده‌ای مبهم و پر از چالش را فراهم آورد.
باید این نکته را متذکر شد که ارزش‌گذاری کسب و کار‌های این حوزه نباید مشابه کسب و کار‌های سنتی و صرفاً بر اساس سودآوری فعلی و میزان دارائی‌های فیزیکی آن‌ها باشد و لازم است که در محاسبه ارزش آن‌ها به متغیر‌هایی مانند سرعت رشد کسب و کار و تحولاتی که در صنعت ایجاد کند.
براساس گزارش «نبض فناوری» باید یادآور شد که طی دو سال گذشته به دلیل فروکش کردن جو سرمایه‌گذاری‌های نامناسب بر روی کسب و کار‌های این حوزه و همزمان خروج برخی از سرمایه‌گذاران شناخته شده استارتاپی به دلیل برخی از فشارها، هر چند به ظاهر شور و اشتیاق راه‌اندازی استارتاپ‌ها تا حدی فروکش کرد، اما همین امر سبب شد که کسب و کار‌های این حوزه بجای تمرکز بر هزینه کرد سرمایه‌های جذب شده و توجه صرف به تبلیغات، تمرکز خود را بر خلق ایده‌های جدید و بالا بردن راندمان کسب و کار‌های خود معطوف کنند، که این امر به نوبه خود تحولی بسیار مفید و خوشایند در اکوسیستم استارتاپی کشور بود.
در همین راستا گفتگویی را با کارشناس بازار سرمایه ترتیب دادیم که در ادامه می‌آید.
همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل سبدگردان داریوش در پاسخ به سوالی مبنی براینکه با توجه به شرایط فعلی در کشور آیا ورود استارتاپ‌ها و دانش بنیان به بازار بورس منطقی است؟ اظهار کرد: قطعا منطقی است چرا که جوانان بسیار خوبی داریم و اگر این‌ها وارد بازار سرمایه شوند می‌توانند توسعه پیدا کنند؛ چرا که شرکت‌های بسیار باارزشی هم اکنون در کشور ارائه خدمات می‌دهند.
وی همچنین یادآور شد که بازار سرمایه مقدماتی را برای ورود شرکت‌های استارتاپی و دانش بنیان به بورس فراهم کرده است و شرکت‌ها باید اصول سرمایه گذاری را یاد بگیرند تا مقداری بخش مالی را تقویت کنند.
دارابی درباره پیامد‌های مثبت ورود شرکت‌های استارتاپی به بورس تصریح کرد: وقتی شرکت‌های استارتاپی وارد بورس شوند نحوه تامین مالی آن‌ها بسیار راحت می‌شود و می‌توانند افزایش سرمایه دهند در بازار سرمایه دسترسی آن‌ها به پذیره‌نویسی عمومی سهام راحت‌تر می‌شود. دوم اینکه این شرکت‌ها ارزش معناداری پیدا می‌کنند از سوی دیگر خیلی از این شرکت‌های استارتاپی برای رشد به تامین مالی نیاز دارند و وقتی به بانک‌ها مراجعه می‌کنند، چون هیچ دارایی برای وثیقه گذاشتن ندارند، بانک‌ها این شرکت‌ها را قبول ندارند و وام نمی‌دهند، اما وقتی وارد بورس می‌شوند سهام آن‌ها ارزشمند می‌شود و با وثیقه گذاشتن سهام، بانک‌ها آن‌ها را تامین مالی می‌کنند.
همچنین چند روز پیش امیر هامونی مدیرعامل شرکت فرابورس به آخرین وضعیت حضور شرکت‌های دانش بنیان در بازار سرمایه پرداخته و گفته «تاکنون آمار حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس و فرابورس به ۴۱ شرکت رسیده است که در چند سال گذشته تا کنون پذیرش و عرضه اولیه آن‌ها انجام شده است».
وی معتقد است که ارزش بازار این شرکت‌ها اکنون در بازار حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است، این رقم در شرایطی که بازار در مدار صعودی پرشتاب قرار گرفته بود به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسید.
براساس این گزارش باید گفت که ترغیب و تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان خود یک کار فرهنگی به حساب می‌آید، اما چیزی که در این میان مهم است آن‌ها باید به‌دنبال فرهنگ‌سازی اقتصادی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های مبتنی بر نوآوری بین مردم باشند تا مردم را به این سمت و سو تشویق کنند. امروزه یکی از مشکلاتی که شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ در بخش سرمایه‌گذاری به شدت با آن مواجه هستند، عدم شناخت آن‌ها از این بازار است که نمی‌توانند ریسک پذیر باشند و در این بازار سرمایه‌گذاری کنند. این وظیفه دولت و مجلس است با فرهنگ‌سازی و ارائه مشوق‌ها بتواند این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری هدایت کنند.
متاسفانه به دلیل نبود حمایت از سوی مسئولان اکثر نخبه‌های استارتاپی و دانش‌بنیان اقدام به مهاجرت کردند این درحالیست که اگر دولت شرایط را برای این شرکت‌ها فراهم می‌کرد دیگر شاهد مهاجرت نخبگان نبودیم باید فکر اساسی کرد و تدابیری اندیشید در غیر اینصورت حمایت‌های صوری گره‌از مشکلات این شرکت‌ها برطرف نخواهد کرد.
باید گفت؛ خط قرمز بورس برای ورود شرکت‌ها شفافیت است. به‌عبارتی هر شرکتی که از نظر مالی، حقوقی و عملیاتی دارای شفافیت باشد می‌تواند وارد بورس شود.
