آیا غول انرژی شیوه‌های سنتی را کنار می‌گذارد؟/ رسوخ بلاک‌چین به صنعت نفت

به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» تغییر و تحول ناشی از بلاکچین نیازمند آمادگی است و این آمادگی می‌تواند شرایط پذیرش و پیاده‌سازی بلاکچین را تسهیل کند. فناوری بلاک‌چین قابلیت ایجاد تغییرات گسترده در حوزه تامین و انتقال انرژی را داراست. صنایع مرتبط با حوزه انرژی همواره با بهره‌گیری از راه‌کار‌های خلاقانه‌ای مانند به کارگیری سلول‌های خورشیدی، ابزار‌های الکتریکی و بسیاری از روش‌های دیگر، سعی در بهینه‌سازی مصرف انرژی داشته اند. در حال حاضر، با داغ شدن تب بلاک‌چین، نوبت به این رسیده که از ظرفیت‌ها و امکانات قابل توجه این تکنولوژی استفاده کنیم و تغییراتی اساسی در دنیای انرژی و صنایع وابسته به آن بوجود آوریم.

در میان انبوه طرح‌ها و استارت‌آپ‌های مختلفی که در حوزه انرژی و بلاک‌چین فعالیت می‌کنند، مسئله پایداری انرژی کمتر از سایر موضوعات مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود، باز هم می‌توان مدل‌های کسب و کاری ایجاد کرد که با استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین، در راستای حفظ محیط زیست و ایجاد انرژی پایدار فعالیت می‌کنند. تاکنون، کسب‌و‌کار‌های زیادی در دنیا معرفی شده‌اند که در حوزه انرژی طرح‌های جالبی ارائه داده‌اند و سعی بر این دارند که با بهره‌گیری از بلاک‌چین، بازار‌های انرژی را دستخوش تغییر کنند و مفاهیمی مانند انرژی قابل بازیافت را به بلاک‌چین و فناوری‌های آن پیوند دهند.

باید متذکر شد که فناوری بلاکچین در حوزه های متنوعی کاربرد دارد و بدون بررسی آمادگی بخش های مختلف یک صنعت برای استقبال از بلاکچین، نمی توان انتظار داشت که صنعت، پاسخ خوب یا مناسبی از اجرای طرح‌های بلاکچین بگیرد. آمادگی پذیرش شامل مجموعه ای از معیار‌های سازمانی و مدیریتی است. از همین رو مسئله اصلی پژوهش حاضر چنین مطرح شد که چه چارچوبی برای آمادگی حوزه‌های مختلف برای پذیرش بلاکچین می‌توان طراحی کرد تا بر اساس آن فعالیت شرکت‌ها در نفت و گاز مورد ارزیابی قرار گیرد؟بطور کلی، هر صنعتی که دارای بازایگران متعدد و فرآیند‌های کاری پیچیده است می‌تواند از مزایای بلاک‌چین برای بهبود شرایط سیستم خود بهره‌مند شود. به عنوان مثال، نفت یکی از کالا‌های پر اهمیت است که در سطح جهانی مبادله و معامله می‌شود. برای مدیریت هر چه بهتر کسب‌و‌کار‌های مرتبط با آن، به شبکه‌ای نیاز داریم که در آن بازیگران مختلف، قوانین معاملات و مسائل مرتبط با بشکه‌های نفتی را هماهنگ کنند و قابلیت مدیریت و ارتباط با یکدیگر را داشته باشند.

خوشبختانه بسیاری از شرکت‌های بزرگ نفتی به دنبال سرمایه‌گذاری در حوزه بلاک‌چین هستند. چراکه فناوری‌های مرتبط با بلاک‌چین می‌تواند بر روی کاهش هزینه‌ها و افزایش پایداری محیط زیست اثرات مثبتی بگذارد. شرکت‌های فعال در حوزه نفت و گاز در تعریف فرآیند‌های کاری خود بر روی مباحثی مانند حریم خصوصی و درز پیدا نکردن اطلاعات تراکنش‌های مالی بسیار حساس هستند. به همین علت می‌توانند پیش‌بینی کرد که هرچه بیشتر به سوی استفاده از شبکه‌های بلاک‌چین خصوصی جهت مدیریت امور خود روی آورند.

در صنعت برق، شرکت‌هایی که خواهان استفاده از فناوری بلاک‌چین در مدل‌های کسب‌و‌کار خود هستند، این موضوع را با ایجاد پیوند میان مصرف‌کنندگان نهایی و شبکه بلاک‌چین دنبال می‌کنند. ترکیب فناوری بلاک‌چین و اینترنت اشیا برای مصرف‌کنندگان و مشتریان نهایی این امکان را فراهم می‌کند که انرژی مورد نیازشان را بطور مستقیما از شبکه توزیع دریافت کنند و دیگر نیازی به خرده‌فروشان در حیطه تامین انرژی وجود نداشته باشد.

تکنولوژی بلاک چین و زنجیره ارزش نفت و گاز

یک زنجیره ارزش معمولی نفت و گاز به سه قسمت بخش تقسیم می‌شود و این سه بخش را می‌توان بالادست، میان رده و پایین دست نامید. هر یک از این بخش‌ها نشان‌دهنده قسمت خاصی از بازار هستند و نفت و گاز برای فراهم کردن محصول نهایی باید از این بخش‌ها گذر کنند. بالادست به اکتشاف و استخراج محصول اشاره دارد. میان رده به اکوسیستم حمل و نقل، و پایین دست نیز ارائه‌دهنده مراحل نهایی ذخیره و فروش است. برای بهبود کارایی این زنجیره تامین، همه طرفین درگیر باید از تکنولوژی بلاک چین استفاده بهینه کنند.

تکنولوژی بلاک چین می‌تواند در مراحل ابتدایی اکتشاف و استخراج بسیار مفید باشد. این فناوری به همه افراد درگیر در این مرحله مانند شرکت‌های تحقیقاتی، استخراج‌کنندگان و ... کمک می‌کند. به عنوان مثال شفافیت و ویژگی‌های همتا به همتای بلاک چین در این میان می‌تواند بسیار مثمر ثمر باشد. ادغام این فناوری می‌تواند به طور موثری مدیریت را در بخش بالادست تغییر دهد.

بلاک چین در بخش میان رده نیز می‌تواند بسیار کمک کند و پیگیری نفت و گاز را در حمل و نقل بهبود بخشد. استفاده از سنسور‌های اینترنت اشیا به همراه نوآوری‌های بلاک چینی می‌تواند به شرکت‌ها بسیار کمک کند.
یک کسب و کار می‌تواند از بلاک چین برای مدیریت پیمان‌کار‌های فرعی خود به نحو احسن استفاده کند. علاوه بر این، سوابق دیجیتال توزیع شده، به افزایش شفافیت و مسئولیت‌پذیری منجر می‌شود و نیاز به دخالت انسانی را کاهش می‌دهد، بدون این که امنیت و سازندگی به مخاطره بیافتد.

بلاک چین در بخش پایین دست نیز می‌تواند کمک کند. این بخش جایی است که در آن پالایش و توزیع صورت می‌گیرد. مدیریت زنجیره تامین بهتر، بهبود شفافیت، پرداخت‌های سریع‌تر و روابط مالی بهتر از جمله مزایای بلاک چین برای این بخش است.

کاربرد‌های بلاک چین در بخش نفت و گاز

نفت و گاز از انقلاب صنعتی به بعد، نیروی محرکه اقتصاد بوده‌اند. امروزه شرکت‌های فعال در این عرصه باید تصمیم خود را بگیرند و یا تکنولوژی بلاک چین را بپذیرند و یا از کنار آن گذر کنند. امروزه راه‌حل‌های بلاک چینی زیادی در این عرصه موجود است که بسیاری از آن‌ها در حال توسعه و آزمایش هستند. در ادامه به تعدادی از فراهم‌کنندگان راه حل در این عرصه اشاره می‌کنیم.

۱- Aergo و Blocko

Blocko یکی از فراهم‌کنندگان راه‌حل است که واقع در کره جنوبی است و توسط سامسونگ پشتیبانی می‌شود. این سازمان به کسب و کار‌های حیطه نفت و گاز کمک می‌کند که خدمات بلاک چینی خود را توسعه دهند. این سازمان دارای بلاک چین ترکیبی Aergo است و از زمان راه‌اندازی آن به ایجاد مشارکت‌هایی در خاورمیانه اقدام کرده است.

Blocko و Aergo در همکاری با یکدیگر، جنبه‌های خصوصی و عمومی بلاک چین‌ها را ترکیب کرده و به صنایع نفت و گاز اجازه استفاده از هر یک از این دو شبکه را با توجه به نیاز‌های خود می‌دهند. این دو شرکت مشارکت‌های مهمی را در سطح دولتی، بانک و ... ایجاد کرده‌اند و به هر یک از مشارکان کمک می‌کنند که بلاک چین مستقل خود را راه‌اندازی کنند.

Aergo در این میان یک پلتفرم بلاک چین نسل سوم است که در زمینه امنیت و مقیاس پذیری کاربرد‌های زیادی برای شرکت‌های اقتصادی فراهم می‌کند و استفاده از آن نیز آسان است. Aergo شبکه‌هایی غیر متمرکز، متن باز یا Open Source و شفاف را برای شرکت‌ها و کسب و کار‌ها فراهم می‌کند و راه‌حل‌های زیادی را در این میان ارائه می‌دهد.

۲- Ondiflo در همراهی با Consensys

پروژه Ondiflo می‌خواهد اکوسیستم زنجیره عرضه را متحول کند و این پروژه استارتاپی بخشی از سرمایه‌گذاری مشترک با ConsenSys و Amalto است. Ondiflo با استفاده از این مشارکت، به فراهم کردن راه‌حل‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات برای همه کسب و کار‌های حیطه نفت و گاز می‌پردازد.
این سازمان قصد دارد که تراکنش‌های عرصه نفت را با استفاده از تکنولوژی بلاک چین اتوماتیک کند و خدمات را برای متصدیان و تامین‌کنندگان فراهم آورد. این سازمان در زمینه‌هایی مانند ردیابی محصول، کارایی عملکرد‌های اداری، استفاده از دارایی و ادغام مالی برای تصفیه حساب آسان‌تر می‌تواند بسیار مفید باشد.

۳- VeChain

یک پلتفرم محبوب بلاک چینی است که دارای فعالیت‌های بین المللی است. VeChain با استفاده از تکنولوژی بلاک چین به ادغام اکوسیستم‌های موجود با فناوری مدرن می‌پردازد. اخیرا این پلتفرم با Shanghai Gas مشارکت برقرار کرده است و در حال ایجاد یک اکوسیستم انرژی بدون نیاز به اعتماد برای این شرکت بزرگ است.

این شرکت بزرگ قصد دارد که در همکاری با VeChain از یک بلاک چین مداخله‌ناپذیر برای تقویت مدیریت زنجیره تامین خود استفاده کند. این مشارکت نوعی همکاری بلندمدت است و برای هر دو طرف مفید خواهد بود.
تکنولوژی بلاک چین راه‌حل‌هایی کارآمد، منسجم و مقرون به صرفه را برای رویارویی با چالش‌های صنایع نفت و گاز فراهم می‌کند. امروزه با توجه به صحبت‌هایی که در زمینه دیجیتالی شدن انجام گرفته و همچنین با توجه به تغییر موضع حکومت‌ها در مورد بلاک چین، ادغام این فناوری با صنایع اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. هر چند که این امر ممکن است بیش از آنچه که تصور می‌کنیم، زمان ببرد.

صنعت نفت و گاز در طول تاریخ خود اکثرا از شیوه‌هایی سنتی برای انجام فعالیت‌های خود استفاده کرده است. کاغذ بازی در این صنعت زیاد است و این صنعت بسیار در معرض خطا‌های بشری است. اما امروزه بسیاری از صنایع به سمت فناوری‌هایی مانند تکنولوژی بلاک چین روی آورده‌اند و صنعت نفت و گاز نیز نمی‌تواند به روال سابق به کار خود ادامه دهد.