دو چالش بزرگ غول های فناوری اطلاعات در حکمرانی فضای سایبری/ نسل آینده شبکه های اجتماعی به چه سمتی می‌رود؟
به گزارش«نبض فناوری» امروزه شرکت های بزرگ فناوری اطلاعات نقش مهمی در حکمرانی فضای سایبری ایفا می کنند و این حقیقتی غیرقابل انکار است. یکی از بزرگترین این شرکت ها فیس بوک است؛ فیس بوک در سال 2017 به رکورد 2 میلیارد کاربر فعال ماهانه در شبکه اجتماعی دست یافت و روند افزایش تعداد کاربران آن همچنان ادامه داشته و در سال 2020 به بیش از 2 میلیارد و 600 هزار نفر رسیده است.
گرچه در شرایط فعلی دستاوردهای غول های فناوری اطلاعات و ارتباطات مثل پلتفرم فیس بوک، در بسیاری از کشورها تبدیل به یک زیرساخت اساسی برای حفظ روابط اجتماعی، تجارت و کنش گری سیاسی شده است ولی این شرکت ها با دو چالش اصلی روبرو هستند؛ در وهله اول این پلتفرم ها بخصوص فیس بوک تحت فشارهای شدید نظارتی در جهان قرار گرفته است. قوانین سختگیرانه حمایت از حریم خصوصی در حوزه قضایی اروپا همچون مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا و قانون حریم خصوصی مصرف کننده کالیفرنیا در آمریکا توانایی فیس بوک در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های کاربران را به شدت محدود می کند. در نتیجه این دسته از قوانین منجر به کاهش ارزش پلتفرم فیس بوک نزد سفارش دهندگان تبلیغات می شود. فیس بوک با تجزیه و تحلیل داده های کاربران اقدام به شخصی سازی تبلیغات کرده و بازدهی فروش کالاها و خدمات سفارش دهندگان را به وسیله تبلیغات هدفمند افزایش می دهد. در یک مواجهه سهمگین تر، نهادهای نظارتی و مقام های قضایی در چندین کشور خواستار تجزیه فیس بوک به دلیل فعالیت های انحصار طلبانه آن هستند.
چالش دوم، ملاحظات و چالش های اجتماعی و اقتصادی است؛ در این باره باید گفت طول عمر پلتفرم های مختلف اصلی در معرض تهدید تغییر روند تمایلات اجتماعی نسبت به پلتفرم ها و رقابت های جهانی قرار دارد. مطالعات انجام شده نشان می دهد، تمایل به استفاده از پلتفرم های مبتنی بر وب به تدریج نسبت به پلتفرم های مبتنی بر سیستم عامل تلفن های همراه در جامعه کاربران به ویژه کاربران جوان رو به کاهش است. در واقع در بازارهای اشباع تر مانند ایالات متحده و کانادا میزان نفوذ فیس بوک در میان کاربران جوان که علاقمند به استفاده از پلتفرم هایی که فقط قابل استفاده در تلفن همراه هستند مانند اینستاگرام، اسنپ چت و تیک تاک رو به کاهش است.
در خصوص مسائل اقتصادی نیز باید گفت این شرکت ها در رقابت های نفس گیر اقتصادی و تجاری مواجهند؛ برای نمونه فیس بوک با رقیبان بزرگی مانند پلتفرم وی چت با بیش از یک میلیارد کاربر و شبکه های اجتماعی با گرایش های سیاسی مانند سیگنال و پارلر روبه رو است. علاوه بر این شیوه کنونی فعالیت شبکه های اجتماعی مثل فیس بوک با یک جنبش رو به رشد اجتماعی و سیاسی مواجه است که معتقد بر کوتاهی این پلتفرم در مبارزه بی طرفانه با اخبار جعلی و محتوای نفرت برانگیز است. تحریم فیس بوک توسط تبلیغ دهندگان در پی اعتراضات جنبش اجتماعی سیاه پوستان (با شعار: جان سیاه پوستان مهم است) آینده تجاری فیس بوک را به دلیل عدم پاسخگویی کافی به نگرانی های کاربران و مشتریان خود در خصوص عدالت اجتماعی به خطر انداخته است.
در مجموع می توان سیر تکاملی پیشرفت های فنی اجتماعی و رگولاتوری ممکن است شرکت های بزرگ فناوری را مجبور کند اولویت استراتژیک خود را از بستر عمومی و درآمدزایی از داده های کاربران به وسیله تبلیغات درون سامانه ای به یک پیام رسان خصوصی که از طریق اعمال تجاری و تراکنش های ملی کسب درآمد می کند تغییر دهد. اظهارات اخیر مارک زاکربرگ مالک فیس بوک را می توان گامی در همین راستا ارزیابی کرد:
«من معتقدم نسل آینده ارتباطات به شکل فزاینده ای به یک سرویس خصوصی و رمزنگاری شده تبدیل خواهد شد که در آن افراد می توانند مطمئن باشند آنچه به همدیگر می گویند محرمانه است و پیام ها و محتوای مبادله شده آنها در جایی ذخیره نمی شود. این آینده ای است که ما امیدواریم به ایجاد آن کمک کنیم. ما قصد داریم این شیوه جدید را به روشی که در بستر آن واتساپ توسعه یافته ایجاد کنیم. تمرکز بر اساسی ترین و خصوصی ترین شکل استفاده از پلتفرم ها یعنی پیام رسانی. ما خواهان آن هستیم که تا حد ممکن پیام رسانی را ایمن کنیم و سپس راه های بیشتری برای تعامل افراد در رأس آن ایجاد کنیم.»
منبع: تسنیم
