مختصات زیست‌بوم‌های نوآوری در بُردار جهان
به گزارش «نبض فناوری»، صندوق نوآوری و شکوفایی اعلام کرد، شبکه جهانی کارآفرینی (GEN) و بنگاه استارت‌آپ ژنوم (Startup Genome) سالانه گزارش بوم‌سازگان(Ecosystem) شرکت‌های نوآفرین جهان را منتشر می‌کنند. این شبکه گزارش 2022 را نیز در دهمین سال متوالی به انتشار رسانده است.
در این گزارش داده‌های بیش از 3 میلیون شرکت، 300 بوم‌سازگان و بیش از 10 هزار مدیر اجرایی شرکت‌های نوآفرین از سراسر جهان آمده است. «شرکت نوآفرین» بر مبنای تعریف استیو بلنک «سازمانی موقتی برای جست‌وجوی مدل کسب‌وکار تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر طراحی شده است» و در این گزارش از همین تعریف برای بررسی کسب‌وکارهای جدید در بخش‌های نرم‌افزار، سخت‌افزار، سلامت و انرژی نیز استفاده شده است.
رده‌بندی ارائه‌شده در این گزارش، بوم‌سازگان‌های مختلف را بر مبنای احتمال موفقیت جهانی شرکت‌های نوآفرین در مرحله آغازین (early-stage) با یکدیگر مقایسه می‌کند.
دکتر مرضیه شاوردی، مدیر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی و دکترای سیاستگذاری علم و فناوری در این زمینه و بر اساس یافته‌های این گزارش می‌گوید: داده‌های این گزارش نشان می‌دهد دورنمای شرکت‌های نوآفرین جهان تغییر شایان توجهی داشته و هند با رشد جهشی به ایالات متحده و چین نزدیک شده است.
به گفته دکتر شاوردی، تعداد خروج‌ها و سرمایه‌گذاری در مرحله آغازین در هند رشد فراوانی داشته است و منجر به افزایش ارزش زیست‌بوم نوآوری این کشور شده است تا آنجا که ارزش خروج‌های این کشور تنها از سال 2020 تا 2021 به حدی از رشد رسیده که 38 برابر شده است.
اما این رشد تنها مختص هند نیست. به طور کلی قاره آسیا در حال از سر گذراندن تجربه‌هایی شگرف در این زمینه است. شاوردی در اینباره می‌گوید: در آسیا بیش از 50 میلیون دلار خروج موفق اتفاق افتاده است که نسبت به سال 2020 رشد 312 درصدی را نشان می‌دهد.
آمریکای شمالی همچنان بیشترین سهم را در میان زیست‌بوم‌های نوآوری در دنیا دارد؛ با این حال زیست‌بوم‌های آسیایی نیز روندی پرسرعت و تصاعدی را در سال‌های 2012 تا 2022 طی کرده‌اند. گفتنی است بر اساس داده‌های این گزارش 5 زیست‌بوم برتر نوآوری در دنیا بیش از 3.8 تریلیون دلار ارزش دارند.
دکترای سیاستگذاری علم و فناوری تاکید می‌کند که از زمان همهگیری کرونا شرکت‌های دانش‌بنیان یا فناور بیش از دو برابر سایر شرکت‌ها رشد کرده‌اند.
او می‌گوید: در این گزارش همچنین به 4 فاز توسعه زیست‌بوم شرکت‌های نوآفرین اشاره شده است که فعال‌سازی، جهانی‌سازی، گسترش و ادغام را شامل می‌شوند. هریک از این فازها ویژگی‌ها و محرک‌های خاص خود را دارد که امکان توسعه و ورود به فاز بعدی را فراهم می‌کند.
مدیر توانمندسازی صندوق نوآوری و شکوفایی بر اساس داده‌های این گزارش چنین تحلیل می‌کند که توجه به این فازها در تدوین راهبردهای توسعه بوم‌سازگان اهمیت فراوانی دارد؛ بوم‌سازگان‌هایی که راهکارهای توسعه آن‌ها با دوره عمر بوم‌سازگان تطابق نداشته باشد، ممکن است کار درست را در زمان نادرست انجام دهند و این امر به اتلاف زمان و هزینه بدون بهبود بوم‌سازگان منجر می‌شود.
به گفته دکتر شاوردی در این گزارش اگرچه وضعیت ایران بررسی نشده است، اما توجه به معیارهای ارزیابی و رده‌بندی و سیاست‌های بیان‌شده می‌تواند راهنمایی مناسب برای تدوین و اجرای سیاست‌های توسعه بوم‌سازگان شرکت‌های نوآفرین کشور باشد.
