لزوم توجه به سوخت‌های زیستی

به گزارش «نبض فناوری»، سوخت زیستی به‌نوعی از سوخت‌ها گفته می‌شود که از محیط‌زیست به‌دست می‌آید و انواع مختلفی از جمله سوخت‌های جامد، مایع و گاز دارد. زیست‌سوخت‌ها پس از بحران انرژی و نگرانی‌هایی که از انتشار کربن توسط سوزاندن سوخت‌های فسیلی ایجاد شده بود، بسیار مورد توجه جامعه علمی قرار گرفت. با پیشرفت فناوری، سلولزهایی مانند درختان و چمن‌ها را نیز می‌توان به عنوان ماده خام در فرآوری زیست‌اتانول استفاده کرد و با استفاده از اتانول سوخت خودروها را نیز تأمین کرد. زیست دیزل نیز نوع دیگری از سوخت‌های زیستی محسوب می‌شود که از دانه‌های روغنی، روغن‌های حیوانی و روغن‌های بازیافت شده به‌دست می‌آید؛ از زیست‌دیزل می‌توان به عنوان سوخت خالص در خودروها استفاده کرد.

به طور کلی انرژی و سوخت زیستی کاربردهای بسیاری دارد و به دلیل اینکه مواد اولیه آن از طبیعت به‌دست می‌آید؛ هیچ‌گونه ضرر زیست‌محیطی نخواهد داشت؛ بنابراین استفاده از این نوع سوخت در صنایع بسیار توصیه می‌شود، اما بهره‌برداری از سوخت‌های زیستی مستلزم تکنولوژی‌های خاصی است که هزینه‌های بسیاری نیز می‌طلبد. برای کسب آشنایی بیشتر با سوخت‌های زیستی و بررسی شرایط و کاربردهای این نوع از انرژی‌های تجدیدپذیر با ساسان صفریان، کارشناس ارشد انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

انرژی زیستی چیست؟

انرژی زیستی یکی از انواع سوخت‌ها و انرژی‌های تجدیدپذیر است که در اشکال مختلفی یافت می‌شود؛ در کانادا گیاهی بومی وجود دارد که از روغن آن به عنوان سوخت استفاده می‌شود و هنگامی که می‌سوزد هیچ ضرری برای محیط‌زیست ندارد؛ البته به دلیل بومی بودن، این گیاه تنها در کانادا استفاده می‌شود و در کشورهای دیگر این نوع از انرژی زیستی مشاهده نشده است.

جایگاه سوخت‌های زیستی در کشورهای پیشرفته چگونه است؟

در کشورهای پیشرفته‌ای از جمله کره سوخت هیدروژنی بیشتر در خودروها استفاده می‌شود؛ در این‌گونه از اتومبیل‌ها کپسول گاز هیدروژن جایگزین سوخت‌های دیگر می‌شود و هنگامی که گاز با اکسیژن ترکیب می‌شود از اگزوز این اتومبیل‌ها آب خارج می‌شود و عملاً هیچ ضرری برای محیط‌زیست نخواهد داشت.

استفاده از سوخت‌های زیستی چه مشکلاتی دارد؟

مشکل کنونی سوخت‌های زیستی این است تکنولوژی خاصی آن‌ها است و از این جهت چالش‌های خاص خود را در زمینه بهره‌برداری و استفاده در صنایع بزرگ خواهد داشت، اما به طور کلی این انرژی در حال بهره‌برداری است و هیچ‌گونه مشکلی برای محیط‌زیست ایجاد نمی‌کند.

آیا از سوخت‌های زیستی در نیروگاه‌ها نیز می‌توان، استفاده کرد؟

بله؛ سوخت‌های زیستی در نیروگاه‌ها نیز قابل بهره‌برداری است، اما این نوع از سوخت‌های تجدیدپذیر را نمی‌توان در نیروگاه‌های بزرگ استفاده کرد و فعلاً به صورت آزمایشی در کشورهای پیشرفته تنها در صنایع کوچک استفاده و شبیه‌سازی می‌شود. در ایران نیز فعالیت پیرامون این نوع انرژی صورت نگرفته و تنها نمونه‌های آزمایشگاهی در دانشگاه‌های مطرح کشور ارائه شده است، اما نمونه صنعتی وجود ندارد.

راندمان سوخت‌های زیستی نسبت به سایر انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه است؟

سوخت‌های زیستی از راندمان بالایی برخوردار است؛ معمولاً هنگامی که انرژی را از طبیعت به حالت دیگری تبدیل می‌کنیم چون تمام فرآیندها به صورت طبیعی انجام می‌شود هیچ ضرری برای محیط‌زیست نخواهد داشت و از این جهت نیز سوخت‌های زیستی راندمان بالایی دارد، اما به دلیل اینکه این نوع از انرژی هنوز صنعتی‌سازی نشده به‌دست آوردن آن بسیار هزینه‌بر است؛ درواقع انرژی‌های زیستی هنوز به تولید انبوه نرسیده و تکنولوژی آن نیز بسیار گران است و به همین دلیل بیشتر در صنایع خودروسازی استفاده می‌شود.

سوخت‌های زیستی چه کاربردی دارد؟

یکی از کاربردهای مطرح سوخت‌های زیستی استفاده در صنعت خودروسازی است. در خودروها از گاز هیدروژن به جای سوخت استفاده می‌شود و برای تأمین آن تنها کافی است که این گاز را در خودرو ذخیره کنید. استفاده از سوخت زیستی هیدروژن در خودروها باعث می‌شود تا از اگزوز اتومبیل آب خارج شود و در این صورت هیچ‌گونه ضرری برای طبیعت ایجاد نخواهد کرد.

آیا از سوخت‌های زیستی در ایران استفاده می‌شود؟

خیر؛ متأسفانه در ایران تنها چند نمونه آزمایشگاهی در دانشگاه‌های مطرح کشور پیرامون سوخت‌های زیستی ارائه شده است و هیچ طرحی تاکنون صنعتی یا تجاری‌سازی نشده است. استفاده از سوخت‌های زیستی در ایران بسیار توصیه می‌شود؛ در صورتی‌که ایران بتواند از تکنولوژی سوخت‌های هیدروژنی بهره‌مند شود، شرایط زیست‌محیطی آن بسیار بهبود یافته و آلودگی‌های موجود کمتر می‌شود.

بسیاری از آلودگی‌های کنونی کشور ناشی از تکنولوژی قدیمی صنایع خودروسازی است که با استفاده از تکنولوژی اتومبیل‌های هیدروژنی تمام این آلودگی‌ها تبدیل به آب شده و برطرف می‌گردد؛ البته دست‌یابی به این تکنولوژی نیازمند برنامه‌ریزی عظیمی است که در برنامه‌های آتی مشاهده نشده است. در حال حاضر حوزه آب گرم‌کن‌های خورشیدی و استفاده از انرژی‌های خورشیدی در برنامه‌ها قرار دارد، اما نقش سایر انرژی‌های تجدیدپذیر کم‌رنگ بوده و تنها به صورت آزمایشگاهی در دانشگاه‌ها پیگیری می‌شود.

سخن آخر...

امیدواریم که در آینده ایران از نظر تکنولوژی و فرهنگی مانند سایر کشورهای توسعه‌یافته پیشرفت کند و از سوخت‌های زیستی و موتورهای هیدروژنی بیشترین استفاده را ببرد؛ استفاده از این نوع سوخت تمام آلودگی‌های موجود را از بین خواهد برد.

منبع/ ایمنا