تاثیر نوشیدنی‌های انرژی‌زا بر سیستم قلبی و عروقی
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری»
در سال‌های اخیر، مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا توسط جوانان و ورزشکاران به طور قابل توجهی افزایش یافته است، اما نگرانی‌هایی در مورد خطرات بالقوه سلامتی مرتبط با مصرف بیش از حد افزایش یافته است. این نگرانی‌ها شامل مشکلات قلبی عروقی، اختلالات سیستم عصبی و احتمال اعتیاد است.
مقدمه
مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا در سال‌های اخیر به دلایل متعددی افزایش یافته است. یکی از عوامل اصلی، بازاریابی و ترویج تهاجمی نوشیدنی‌های انرژی‌زا توسط شرکت‌های نوشیدنی است که عمدتاً جوانان و نوجوانان را هدف قرار می‌دهد. این بازاریابی اغلب بر اثرات انرژی زا و محرک نوشیدنی‌های انرژی زا و ارتباط آن‌ها با ورزش‌های شدید و سایر فعالیت‌های پر انرژی متمرکز است. یکی دیگر از دلایل افزایش مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا این باور است که آن‌ها می‌توانند عملکرد شناختی و فیزیکی را بهبود بخشند. بسیاری از مردم نوشیدنی‌های انرژی زا را برای افزایش سطح انرژی خود، بهبود تمرکز و افزایش عملکرد ورزشی مصرف می‌کنند. با این حال، در حالی که نوشیدنی‌های انرژی زا ممکن است برخی از مزایای کوتاه مدت را در این زمینه ها داشته باشند، اما در بلندمدت آن‌ها اثراتی بر سلامت و دارند. در نهایت، افزایش دسترسی به نوشیدنی‌های انرژی‌زا در فروشگاه‌های مواد غذایی، پمپ بنزین‌ها و سایر فروشگاه‌های خرده‌فروشی نیز به افزایش مصرف آن‌ها کمک کرده است.
اثرات بر سیستم قلبی عروقی
به نظر می‌رسد اثرات بر روی سیستم قلبی عروقی به دلیل خواص بالقوه کشنده آن‌ها در بین تمام عوارض جانبی این مواد بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته باشد. انجمن اروپایی آریتمی قلبی (ECAS) به منظور ارائه توصیه‌هایی در مورد استفاده ایمن تر از این نوشیدنی‌ها، بررسی انتقادی داده‌های گزارش شده در مورد نوشیدنی‌های انرژی زا، به ویژه در مورد حوادث قلبی عروقی و رابطه علت و معلولی احتمالی آن‌ها را انجام داده است. مصرف زیاد این نوشیدنی‌های انرژی زا با حالت همودینامیک و آدرنرژیک حاد همراه است که سطح گلوکز و نوراپی نفرین را افزایش می‌دهد. آریتمی‌های فوق بطنی و بطنی، اسپاسم عروق کرونر، ایسکمی / انفارکتوس میوکارد، فیبریلاسیون دهلیزی، سنکوپ، تشریح آئورت، کاردیومیوپاتی، ایست قلبی و مرگ ناگهانی قلبی در بیماران جوان و سالم گزارش شده است. علاوه بر این، مصرف این نوشیدنی‌ها ممکن است منجر به تشخیص بیماری قلبی شود که آزمودنی‌ها قبلاً از آن بی اطلاع بودند.
اثرات بر سیستم عصبی
مصرف نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی کافئین و سایر مواد نیز ممکن است اثراتی بر سیستم عصبی مرکزی داشته باشد، مانند تشنج، مشکلات مغزی و روان پریشی شیدایی. مطالعات نشان داده‌اند که این مواد باعث تحریک بیش از حد سیستم آدرنرژیک می‌شوند که منجر به هایپرگلیسمی، هیپوکالمی، لکوسیتوز و اسیدوز متابولیک می‌شود. اثرات محرک روانی کافئین در دوزهای پایین مشهود است. کافئین با مهار گیرنده‌های آدنوزین A2A و افزایش انتقال از طریق گیرنده‌های دوپامین D2 رفتار مرتبط با دوپامین را افزایش می‌دهد. لوریست و تاپس از یک اکوآنسفالوگراف (EEG) برای برجسته کردن طول موج آلفای مغز (قدرت آلفا) استفاده کردند. آن‌ها دریافتند که مصرف کافئین باعث افزایش فعالسازی جلوی چپ در مقایسه با سمت راست می‌شود، که نشان می‌دهد عملکرد دوپامین ممکن است با خستگی مرتبط باشد و کافئین باعث کاهش خستگی می‌شود. دوزهای کمتر از 500 میلی گرم باعث افزایش هوشیاری، افزایش سرعت افکار و گفتار، کاهش خستگی و کاهش خواب می‌شود. دوزهای بالاتر ممکن است باعث بی قراری، اضطراب، بی خوابی، لرزش و در موارد مسمومیت حاد، تشنج هایی شود که به داروهای ضد صرع پاسخ نمی‌دهند.
تأثیر بر دستگاه گوارش و کلیه
این نوشیدنی‌ها همچنین می‌توانند منجر به ایجاد اختلالات گوارشی و کلیوی شوند. برخی از نویسندگان مواردی از هپاتیت حاد، پانکراتیت حاد و نارسایی کلیه با آسیب حاد کلیه (AKI) را توصیف می‌کنند. همانطور که در بالا ذکر شد، تمام نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی دوزهای بالایی از کافئین، تورین، قند و ویتامین هستند. مگادوز ویتامین B3 (نیاسین) با سمیت کبدی مرتبط است. تصور می‌شود که سمیت کبدی نیاسین یک پاسخ سمی وابسته به دوز است. ویتامین B3 با متابولیسم سلولی و گرگرفتگی و سمیت کبدی در دوزهای دارویی مرتبط است. سمیت کبدی به صورت افزایش خفیف آنزیم‌های کبدی (ALT/AST)، استئاتوز کبدی، نکروز کبدی و در موارد نادر نارسایی کبدی ظاهر می‌شود. کمترین دوز ویتامین B3 شناخته شده برای ایجاد سمیت کبدی، همانطور که در متون گزارش شده است، 1 گرم در روز است. با این حال، علت اصلی AKI به احتمال زیاد تورین بود که به عنوان یک مکمل غذایی توسط ورزشکاران برای افزایش عملکرد استفاده می‌شود.
اثرات دیگر
در نهایت، موارد نادری از عوارض مامایی، پوستی و خودایمنی وجود دارد که توضیح آن‌ها دشوار یا ارتباط آن‌ها با نوشیدنی‌های انرژی زا قابل اعتماد و به خوبی قابل توضیح به نظر نمی‌رسد. با توجه به عوارض خودایمنی و پوستی، برخی از نویسندگان متقاعد شده‌اند که مکانیسم‌های اساسی حساسیت به تورین مصنوعی وجود دارد که ممکن است کمی با تورین طبیعی متفاوت باشد. اگرچه نویسندگان نتوانسته‌اند مکانیسم آنافیلاکسی را توضیح دهند، اما پیشنهاد می‌کنند که افزودنی‌های مورد استفاده برای تثبیت اسیدهای آمینه، مانند سولفیت‌ها، هیدروکسی آنیزول بوتیله، هیدروکسی تولوئن بوتیله، و امولسیفایر اولیسوربات ممکن است علت علائم باشند. همچنین هیچ ارتباط واضحی با نوشیدنی‌های انرژی زا در عوارض مامایی وجود ندارد. هیچ مدرکی در مطالعات موجود در مورد مواد تشکیل دهنده نوشیدنی‌های انرژی زا وجود ندارد که ممکن است با توسعه VKD مرتبط باشد.
مطالعات تجربی بر روی مدل‌های حیوانی
اثرات نامطلوب سلامتی نیز توسط گروه‌های تحقیقاتی مختلف با استفاده از حیوانات به عنوان یک مدل تجربی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج خلاصه شده از این مطالعات، که در زیر به آن‌ها اشاره شده است، اثراتی مشابه آنچه در انسان مشاهده شده است، با تغییراتی که بر اندام‌ها یا سیستم‌های مختلف تأثیر می‌گذارد، نشان داده است. محققان از خرگوش‌ها به عنوان یک مدل حیوانی برای مشاهده اثرات هیستوپاتولوژیک نوشیدنی‌های انرژی زا (EDs) بر روی اندام‌های مختلف از جمله مغز، کبد، کلیه‌ها و قلب استفاده کردند. یافته‌های آن‌ها ارتباط مستقیمی بین آسیب بافتی و دوز تجویز شده را نشان می‌دهد. در دوزهای بالاتر، آن‌ها احتقان عروق کلیوی، خونریزی بافت بینابینی، آتروفی کانونی، و انحطاط اپیتلیوم پوششی لوله‌های پیچیده پروگزیمال و دیستال را مشاهده کردند. برخی دیگر از محققان اثرات مصرف آزادانه نوشیدنی‌های انرژی زا در موش‌ها را بر حافظه، وزن بدن و پارامترهای آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار دادند.
این مطالعات گسترده شامل تعداد زیادی از مطالعات تحقیقاتی در مورد اثرات بالقوه کشنده سلامتی ناشی از سوء مصرف حاد و مزمن این مواد است. این عواقب شامل آریتمی‌های قلبی، تغییرات عصبی و رفتاری، التهاب حاد اندام‌ها (از جمله کبد، معده، لوزالمعده و کلیه‌ها) و حتی موارد درماتیت نادر یا اختلالات خودایمنی است. علاوه بر این، اگرچه بر اساس یک مجموعه موارد محدود، قابل توجه است که تفاوت قابل توجهی در مطالعات بین موارد ایست قلبی که نیاز به احیای شدید قلبی ریوی (نه مورد) و مرگ‌های مستند (سه مورد) ناشی از سوء مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا دارند، وجود دارد. این آمار حاکی از گزارش ناقص مرگ و میر مرتبط با این مواد، به ویژه در میان مصرف کنندگان مکرر مانند نوجوانان و ورزشکاران است. در نتیجه، در بررسی مرگ ناگهانی قلبی در جوانان، نقش پاتولوژیست در جمع‌آوری دقیق داده‌های غیرقانونی و غیرمستقیم از متوفی، شناسایی احتمال دخالت مواد غیرمجاز مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا، حیاتی می‌شود.
