کاهش وابستگی به تکنولوژی خارجی‌ها با کمک تولیدات دانش‌بنیان‌ها
یکی از دغدغه‌های اصلی شرکت‌های دانش‌بنیان در طول سال‌های گذشته مشکل بازار و فروش محصولاتشان بود که در دولت سیزدهم با عارضه‌یابی که در این خصوص در معاونت علمی ریاست جمهوری صورت گرفت، آیین‌نامه سیاست حمایتی «تولید بار اول» برای پشتیبانی از محصولات دانش‌بنیان داخلی تدوین و به دستگاه‌ها ابلاغ شد.
جواد مشایخ، معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی ریاست‌جمهوری، اجرای بهینه‌تر قانون جهش تولید دانش‌بنیان را از مهمترین سرفصل‌های کاری این معاونت در سال ۱۴۰۳ دانست و گفت: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در تلاش است با استفاده از ابزارهای موجود، خدمت‌رسانی حداکثری را به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان داشته باشد.
وی تصریح کرد: وزارت نفت با افزایش تعداد همکاری با دانش‌بنیان‌ها از ۱۵۰ به حدود ۷۰۰ شرکت، گامی مهم در توسعه نقش این شرکت‌ها در صنعت نفت برداشته است البته برای تقویت این شرکت‌ها نیز اقدام‌های گسترده‌ای انجام شد.
مشایخ ادامه داد: همچنین وزارت نفت توانسته است مقام نخست را در کل سازمان‌های کشور در بخش تولید بار اول به‌دست آورده است.
معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری گفت: از دیدگاه معاونت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت از جمله بخش‌هایی است که توانسته است با به‌کارگیری ابزارهای مختلف عملکرد مطلوبی در بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشد.
به گفته او، صندوق نفت نوید بخش اتفاقات خوب در مجموعه وزارت نفت است.
مشایخ با تأکید بر وجود ظرفیت‌های پرشمار در بخش‌های مختلف صنایع ازجمله صنعت نفت گفت: تجربه جهان در نزدیک کردن شرکت‌های بزرگ و کوچک نشان داده است که تعامل و نزدیکی آن‌ها به هم می‌تواند دستاوردهای مطلوبی به همراه داشته باشد؛ لازم است در این زمینه ورود کنیم
در ادامه، علی اکبر پرچ، مدیر دبیرخانه تولید بار اول معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، سازوکار «تولید بار اول» را تولید تجهیزات استراتژیک برای یک صنعت خاص از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان برشمرد که برای اولین بار صورت می‌گیرد.
وی افزود: این مکانیسم در ترویج بومی‌سازی و کاهش وابستگی به تکنولوژی و تجهیزات خارجی بسیار موفق بوده است.
پرچ ادامه داد:بر همین اساس در سال۱۳۹۸ کارگروه تولید بار اول با مشارکت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری تشکیل شد تا این مشکل را به کمک حوزه دانش‌بنیان‌ها رفع کند.
به گفته وی، تولیدات بار اول منجر به ارزآوری برای کشور شده و در نهایت رشد اقتصاد ملی را به دنبال دارد، از همین رو تولید بار اول علاوه بر کاهش ارزبری به توسعه درآمد‌های ارزی کشور و رشد اقتصادی کمک خواهد کرد.
پرچ عنوان کرد: رسیدن به این اهداف از رهگذر اجرای قانون ترک تشریفات مناقصه، اراده حاکمیتی برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها و به اجرا گذاشتن طرح‌هایی مانند طرح تولید بار اول معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌گذرد.
وی با بیان اینکه قانون جهش تولید دانش بنیان در سال ۱۴۰۱ به تصویب رسید، گفت: به طور کلی این سیاست، شرکت‌های دولتی و شبه دولتی را به مشتریانی برای محصولات تولید بار اول تبدیل کرد و نقش محصولات وارداتی را در سازمان‌ها و نهادهای دولتی کمرنگ‌تر کرد تا دانش بنیان‌ها با یک پشتوانه بسیار قوی بتوانند محصولات بومی‌سازی شده خود را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی عرضه کنند.
پرچ اظهار کرد: علاوه بر این، سیاست تولید بار اول، باعث به وجود آمدن فرصت‌های صادراتی زیادی در حوزه های مختلف به خصوص در حوزه نفت و گاز شده و به درآمدزایی ارزی کمک کرده است.
