لایحهای که وجود ندارد اما آینده فیلترینگ به آن گره خورده است!
به گزارش «نبض فناوری»، در میان اخبار رسیده از مصوبه جدید شورای عالی فضای مجازی، یک موضوع پرابهام به چشم میخورد که به جهاتی بسیار حائز اهمیت است، تا جایی که میتواند همه چیز را تحتالشعاع قرار دهد و حتی فرجام نهایی مصوبه و فیلترینگ در کشور را تغییر دهد و تعیین کند.
صحبت درباره تهیه و تصویب «لایحه مقابله با اخبار جعلی» است که گفته میشود یکی از 32 اقدام مصوب در طرح رفع فیلتر است. مصوبهای که هنوز منتشر نشده و جزییات آن در دست نیست اما ظاهرا یکی از بندهایش بر تهیه و تصویب لایحهای با عنوان فوق در هیات دولت و بعد تقدیم آن با قید «دو فوریت» به مجلس تاکید دارد.
ماده عجیبی که تامل پیرامون آن به شکل گیری ابهامات و چالشهای جدیدی منجر میشود که پیش روی فرآیند رفع فیلترینگ در ایران قرار خواهد گرفت، هرچند هنوز مصوبه شورای عالی منتشر نشده و به تبع آن، اطلاعی از این لایحه و مفادی که مدنظر شورای عالی قرار داشته و میبایست شامل شود، نداریم.
لایحهای که حتی نمیدانیم ارتباط آن با رفع فیلترینگ در کشور چیست، قرار است چه اهدافی را نشانه برود و اساسا چه شده که تهیه و تصویبش در راستای اجرای طرح چهارمرحلهای و 32 گام اجرایی رفع فیلتر قرار گرفته است؟ فضایی غیرشفاف که به نگرانیهای دیگر پیرامون مصوبه اخیر شورای عالی دامن میزند.
پرسشهای بیپاسخ و پرشمار پیرامون لایحه مبهم
از آنجایی که به نظر میرسد این لایحه مبهم قرار است در راستای فیلترینگ و رفع آن در کشور، نقش ایفا کند و به عبارت دیگر، در این مسیر اهمیت راهبردی دارد، تامل پیرامون آن بسیار ضروری به نظر میرسد. اینجاست که به سوالات پرشماری مواجه میشویم که ضروری است پاسخ داده شوند:
- ماهیت این لایحه چیست؟
آیا این لایحه صرفاً ابزاری برای نظارت بیشتر بر فضای مجازی خواهد بود، یا اهداف گستردهتری را دنبال میکند؟
- ارتباط آن با رفع فیلترینگ چیست؟
چگونه مقابله با اخبار جعلی میتواند تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر رفع فیلترینگ داشته باشد؟
- دلیل تاکید بر دو فوریت چیست؟
چرا باید این لایحه با سرعت به تصویب دولت برسد، به مجلس ارائه و در آنجا تصویب شود؟ آیا الزامی خاص وجود دارد که فوریت آن را توجیه کند؟
- زمانبندی طراحی و تصویب لایحه چگونه است؟
آیا دولت برنامه زمانی مشخصی برای تهیه و ارسال این لایحه دارد یا روند آن طولانی و زمانبر خواهد بود؟ آیا برخی اقدامات برای رفع فیلتر، در گروه تهیه و تصویب این لایحه است؟
- واکنش شورای نگهبان چه خواهد بود؟
اگر شورای نگهبان در مرحله نهایی تبدیل این لایحه به قانون، با مصوبه مخالفت کند، چه سرنوشتی در انتظار طرح 32 گامی رفع فیلتر خواهد بود؟
- چگونه میتوان انتظار داشت دولت و مجلس بدون اختلاف نظر عمل کنند؟
آیا منطقی است که از دولت بخواهیم لایحهای تهیه کند و از مجلس انتظار داشته باشیم بدون اختلافنظر آن را تصویب کند؟ چه سازوکاری برای هماهنگی و جلوگیری از اختلافات پیشبینی شده است؟
- نقش قوه قضاییه در این لایحه چیست؟
اگر این لایحه شامل جرمانگاری اخبار جعلی باشد، چطور میتوان قوه قضاییه را که مستقیماً درگیر اجرای این قانون خواهد بود، در روند تهیه و تصویب آن نادیده گرفت؟ آیا تعامل و هماهنگی لازم با این نهاد انجام شده است؟
تا تعیین تکلیف نشدن لایحه، شعار ندهید!
لایحه مقابله با اخبار جعلی، اگرچه هنوز حتی طراحی و تدوین نشده است، اما شواهد و قرائن حکایت از آن دارد که یک عنصر کلیدی در فرآیند رفع فیلترینگ است. لایحهای که ابهامات پیرامون آن به قدری زیاد است که آینده اجرای مصوبه شورای عالی فضای مجازی را تحت تاثیر قرار میدهد و موفقیت آن، در گرو جزییات این لایحه است.
بر این اساس میبایست از مسئولان خواست که از هرگونه وعدهای برای رفع فیلتر پرهیز کرده و اگر قصد امید دادن به مردم به ادامه روند رفع فیلترینگ در کشور را دارند، به سوالات فوق پاسخ دهند و در صدد رفع ابهامات بسیار پیرامون مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی برای رفع فیلتریگ وسیع و آسیب زا در کشور باشند.
معضلی که گریبان میلیونها کاربر ایرانی فضای مجازی را گرفته و مجبورشان کرده که برای کوچکترین امور روزمره، نیازمند استفاده از انواع فیلترشکن، هزینه برای خرید این ابزارها و قرار گرفتن در معرض خطرات متعدد باشند و حالا که قرار است این وضعیت نامطلوب پایان بیابد، همه چیز به لایحهای گره خورده که بیشتر به نظر میرسد به افزایش محدودیت منجر میشود تا رفعش!
