چالش‌های کیفیت و سرعت اینترنت در ایران؛ کندی‌ها، محدودیت‌ها و امیدها

به گزارش «نبض فناوری»، اینترنت به‌عنوان یکی از ارکان اصلی زندگی مدرن، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفا می‌کند. اما در ایران، کیفیت و سرعت اینترنت همواره یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران و کسب‌وکارها بوده است. با وجود سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در زیرساخت‌ها، مشکلات متعددی همچنان پابرجاست که این خدمات را از سطح استانداردهای جهانی فاصله داده است.

وضعیت کنونی اینترنت در ایران

سرعت و کیفیت خدمات

بر اساس گزارش‌های جهانی، ایران در رده‌بندی سرعت اینترنت ثابت و همراه، جایگاه نسبتاً پایینی دارد. میانگین سرعت دانلود اینترنت ثابت در ایران حدود 11 مگابیت بر ثانیه و اینترنت همراه حدود 24 مگابیت بر ثانیه است که این ارقام به‌طور قابل توجهی کمتر از میانگین جهانی هستند.

پوشش شبکه

در مناطق شهری، دسترسی به اینترنت پرسرعت نسبتاً مناسب است، اما در مناطق روستایی و محروم، پوشش شبکه همچنان محدود و با کیفیت پایین ارائه می‌شود.

قطعی‌ها و اختلالات: قطعی‌های مکرر و کاهش سرعت در ساعات اوج مصرف از دیگر مشکلات رایج کاربران ایرانی است که به دلیل کمبود ظرفیت زیرساختی و مدیریت ضعیف پهنای باند رخ می‌دهد.

دلایل مشکلات اینترنت در ایران

تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی:
تحریم‌های اقتصادی باعث شده‌اند ایران در تأمین تجهیزات به‌روز مخابراتی و فناوری اطلاعات با چالش‌های جدی مواجه شود. این موضوع مستقیماً بر کیفیت و سرعت اینترنت تأثیر گذاشته است.

مدیریت پهنای باند:
سیاست‌های مدیریتی و اولویت‌بندی نادرست در تخصیص پهنای باند یکی از عوامل اصلی افت کیفیت خدمات است. در برخی موارد، بخش قابل توجهی از پهنای باند صرف اعمال فیلترینگ و محدودیت‌ها می‌شود.

محدودیت‌ها و فیلترینگ:
اعمال فیلترینگ گسترده بر روی پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌های محبوب، تجربه کاربری را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی (VPN) نیز باعث افت سرعت و افزایش تأخیر در اتصال می‌شود.

کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها:
با وجود افزایش تقاضا برای خدمات اینترنت، سرمایه‌گذاری‌ها در توسعه زیرساخت‌ها و فناوری‌های جدید کافی نبوده است. این کمبود در مناطق روستایی و کم‌برخوردار بیشتر به چشم می‌آید.

تأثیرات منفی بر کاربران و کسب‌وکارها

کاهش بهره‌وری اقتصادی:
سرعت پایین و اختلالات مکرر اینترنت، مانع توسعه کسب‌وکارهای دیجیتال و فعالیت‌های اقتصادی آنلاین می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها و استارتاپ‌ها به دلیل این مشکلات در رقابت با رقبای خارجی عقب می‌مانند.

تأثیر بر آموزش و پژوهش:
با افزایش استفاده از آموزش آنلاین به‌ویژه در دوران پس از همه‌گیری کرونا، ضعف‌های اینترنتی بر کیفیت آموزشی تأثیر منفی گذاشته و فرصت‌های یادگیری را محدود کرده است.

افت کیفیت زندگی:
کاربران معمولی نیز به دلیل کندی و قطعی‌ها در استفاده از سرویس‌های سرگرمی، شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطی دچار مشکل می‌شوند.

راهکارهای پیشنهادی

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها:
توسعه شبکه فیبر نوری و افزایش ظرفیت پهنای باند می‌تواند کیفیت خدمات اینترنت را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد.

اصلاح سیاست‌های مدیریتی:
بازنگری در نحوه مدیریت پهنای باند و حذف محدودیت‌های غیرضروری، می‌تواند تجربه کاربری را بهبود بخشد.

همکاری بین‌المللی:
تعامل با شرکت‌ها و نهادهای بین‌المللی برای تأمین تجهیزات به‌روز و بهره‌گیری از تجارب جهانی در مدیریت شبکه ضروری است.

تقویت نظارت و شفافیت:
نظارت بر عملکرد اپراتورها و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت و الزام آن‌ها به رعایت استانداردهای جهانی می‌تواند گامی مؤثر در بهبود کیفیت باشد.

نتیجه‌گیری

با وجود چالش‌های جدی در حوزه اینترنت، امکان بهبود کیفیت و سرعت این خدمات در ایران وجود دارد. اجرای سیاست‌های درست، سرمایه‌گذاری مناسب و کاهش محدودیت‌ها می‌تواند اینترنت ایران را به سطح استانداردهای جهانی نزدیک کند. اینترنت باکیفیت نه تنها به نفع کاربران و کسب‌وکارها خواهد بود، بلکه موتور محرکه‌ای برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور نیز محسوب می‌شود.