چرا مصوبه «رفع فیلترینگ» امیدوار کننده نیست؟
به گزارش «نبض فناوری»، با تصویب مصوبهای جدید در شورای عالی فضای مجازی،۳۲ گام اجرایی برای رفع فیلتر در کشور تعریف گردید تا امیدواریهایی برای تغییر رویکرد مسئولان نسبت به فیلترینگ در کشور و رقم خوردن گشایشی قابل توجه در این خصوص، به وجود آمد.
بر اساس این مصوبه، قرار است با پلتفرمهای خارجیِ فیلترشده مذاکراتی انجام شود و در صورت پذیرش شروط ایران توسط آنها، دسترسی عموم ایرانیان به این پلتفرمها آزاد شود و در صورت شکست مذاکرات، فیلترینگ آن سکوها (به جز تلگرام و یوتیوب که برایشان تدبیری ویژه اتخاذ شده است)، تداوم بیابد.
مصوبهای که هیچ فیلترشکنی را حذف نکرد!
این در حالی است که در گام نخست این مصوبه، تنها واتساپ و گوگلپلی رفع فیلتر شدند اما پلتفرمهایی نظیر اینستاگرام، محبوبترین شبکه اجتماعی در ایران، همچنان نیازمند استفاده از فیلترشکن هستند. همچنین شبکههای اجتماعی پرطرفدار دیگر مانند یوتیوب، ایکس (توییتر سابق)، و بسیاری از اپلیکیشنهای دیگر همچنان غیرقابلدسترساند، مگر از طریق ابزارهای دور زدن فیلترینگ.
این شرایط باعث شده استفاده از فیلترشکن در میان کاربران ایرانی کماکان با قوت و قدرت ادامه داشته باشد؛ ابزاری که بر اساس گزارشها، بین ۶۵ تا ۸۵ درصد کاربران اینترنت در ایران از آن استفاده میکنند، حتی با وجودی که اعلام شده و خبر دارند که امنیت شان به واسطه این ابزارها به خطر میافتد.
نکته قابل تامل در این میان، تحمیل هزینه به مردم برای خرید و استفاده از این ابزارهای خطرآفرین است، آن هم در شرایطی که اوضاع معیشتی جامعه خوب نیست و این عامل به تشدید خطر منجر شده است چراکه استفاده از انواع و اقسام فیلترشکن و به کارگیری نسخههای رایگان و ناامن فیلترشکن، به شدت باب شده است.
آسیبی که حتی زیرساخت هم از آن مصون نیست
افزون بر این، استفاده گسترده از فیلترشکن باعث آسیبهایی به زیرساختهای شبکه شده است چراکه عمده ترافیک اینترنت کشور از طریق این ابزارهای عمدتا نامطمئن عبور میکند که موجب اختلال در مدیریت شبکه و آلودگی آن و در نتیجه، کاهش کیفیت و سرعت خدمات اینترنتی در کشور شده است.
خطراتی وسیع و پردامنه که از جمله عوامل مهم پرداختن به رفع فیلتر در کشور بوده است. طرح و تدبیری که دو هدف مهم را نشانه رفته بود و در راستای تحقق این اهداف اساسی بود که رفع فیلتر در دستور کار دولت و سپس دیگر مسئولان کشور قرار گرفت و در نهایت به تصویب طرحی ویژه در این خصوص در شورای عالی فضای مجازی شد:
1. تأمین امنیت کاربران و بی نیاز شدن ایشان از فیلترشکن.
2. بهبود کیفیت شبکه، امنیت و سرعت آن و همچنین کاهش آسیب به زیرساختهای ارتباطی کشور.
به اهداف فوق، موارد دیگری را هم میتوان افزود، با این یادآوری که هیچ کدام از اهداف محقق نشدهاند تا کاربران همچنان به استفاده از فیلترشکن وابسته باشند و شبکه در وضعیت نامطلوب و در معرض خطر باقی بماند. گویی نه خانی آمده و نه خانی رفته است!
آیندهای مبهم، به نقاط تاریک زیاد
اگرچه این مصوبه ممکن است در گامهای بعدی به رقم خوردن تغییراتی مثبت منجر شود و شاهد رفع فیلتر چند سکو و شبکه اجتماعی دیگر باشیم، اما منتشر نشدن مصوبه 32 بندی شورای عالی فضای مجازی و برخی جزییات روایت شده از آن از جمله پیش بینی ساخت پوسته برای تلگرام و یوتیوب، نقاط مبهمی هستند که مانع از خوش بینی در این خصوص میشود.
دورنمایی که تیره و تار تر به نظر میرسد وقتی میبینیم که حتی مسائل امنیتی و آلودگی و اختلال شدید ترافیک اینترنت کشور -که به تاکید مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، بیش از 50 درصد آن از وی پی ان (VPN) میگذرد-، هم موجب نشده که رفع فیلتر جدی گرفته شده و به قید فوریت پی گرفته و محقق شود.
با این تفاسیر، چارهای باقی نمیماند جز اینکه مصوبه اخیر را امیدبخش نخوانیم و چشم انتظار رقم خوردن گشایش خاصی به واسطه اجرایش نباشیم؛ دیدگاهی که شمار زیادی از کاربران فضای مجازی بر آن تاکید دارند و اطمینان از بی ثمری این طرح و مصوبه است که موجب میشود به طرح هایی مانند رفع فیلتر یوتیوب برای دانشجویان و اساتید، به سرعت واکنش نشان دهند.
