فیلترینگ گسترده در ایران برای آن ور آبیها هم نان دارد!

به گزارش «نبض فناوری»، از جمله دلایلی که برای تداوم فیلترینگ وسیع اینترنت در کشور بیان میشود، سود سرشاری است که این محدودیت روانه جیب عدهای خاص میکند؛ سودی که به جیب فروشندگان ویپیان و ابزارهای دورزدن و شکستن فیلترینگ سرازیر میشود و آنقدر زیاد است که برای تداوم فیلترینگ هرکاری میکنند.
البته سودجویی از فیلترینگ محدود به مرزهای کشورمان نیست و حتی برخی در آمریکا نیز بر سر این سفره نشستهاند و دریافت کننده بودجههایی با عنوان فیلترشکن هستند. پروژههایی که یک نمونه از آنها، اپلیکیشن "رستم ویپیان" است، که طی روزهای اخیر و با اعلام خبر قطع بودجهاش، موجب تعجب بسیاری شد.
یکی از پرشمار پروژههایی که دولت ترامپ با همکاری ایلان ماسک، رئیس دپارتمان کارآمدی دولتی (که به اختصار DOGE نامیده میشود)، بودجهاش را قطع کرده است. اقدامی در راستای کاهش هزینههای فدرال و افزایش شفافیت مالی در این کشور که یک گام در اجرایش، قطع یا تعلیق برخی پروژههای غیرضروری است.
عجیب اینکه در نتیجه این اقدام، بسیاری از کاربران ایرانی برای نخستین بار نام ویپیان رستم را شنیدند و این سوال برایشان به وجود آمد که چه فرد یا افرادی آن را اجرا کردهاند، از چه زمانی رونمایی شده و چقدر بودجه به آن تعلق گرفته است؟ سوالاتی که کنکاش پیرامون این پروژه را موجب شد.
در نتیجه این کنکاش خیلی زود معلوم شد که در سال گذشته میلادی (۲۰۲۴) مبلغی نزدیک به نیم میلیون دلار (دقیقا ۴۸۰ هزار دلار) به سازندگان این ابزار پرداخت شده است و پیشتر هم مبالغی به آن تعلق گرفته، در حالی که به نظر فعالیتی صورت نگرفته تا جایی که صفحات مربوط به این اپلیکیشن مدت بسیار طولانی است که به روزرسانی نشده است.
شواهد و قرائنی که این ظن را تقویت میکند که هدف اصلی از ساخت این اپلیکیشن، نه ارائه خدمات واقعی به کاربران ایرانی، بلکه دریافت بودجه کلان از دولت آمریکا بوده است. سودجویی با دستاویز قرار دادن فیلترینگ وسیع در ایران که کاربران را دچار مشکلات زیادی کرده و موجب شده که هزینه خرید فیلترشکن هم به کاربران تحمیل شود.
سازوکاری که قرار بود به منع دسترسی به شبکههای اجتماعی و سایتهای خاص منجر شود، اما به شکل گیری بازار فیلترشکن فروشی منجر شد تا یادآور آن ضرب المثل مشهور درباره حفر بی ثمر چاه باشد؛ اینکه اگر آب ندارد، برای فیلرشکن سازان و فیلترشکن فروشان، نان داشته و دارد، حتی اگر فرسنگها دور از کشورمان باشند!