آیا خاموشی‌های سراسری زیر سر ۱.۶ میلیون ماینر غیرمجاز است؟!
به گزارش «نبض فناوری»، کمبود برق و قطعی‌های مکرر در شبکه سراسری، زندگی روزمره مردم ایران را تحت تأثیر قرار داده است. از خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده در تابستان گرفته تا قطعی‌های ناگهانی در فصول سرد، این مشکل به یکی از چالش‌های اصلی کشور تبدیل شده است. اما چه عواملی پشت این بحران قرار دارند؟ آیا فعالیت گسترده ماینرهای غیرمجاز، که به گفته مسئولان بخش قابل توجهی از مصرف برق را به خود اختصاص داده‌اند، می‌تواند دلیل اصلی این خاموشی‌ها باشد؟
روایت دولت: سهم ماینرهای غیرمجاز در مصرف برق
بر اساس اعلام شرکت توزیع نیروی برق، بین ۳ تا ۵ درصد از پیک مصرف شبکه برق کشور به ماینرهای غیرمجاز اختصاص دارد. این ادعا از سوی هادی سفیدمو، مجری نظارت و ساماندهی استخراج رمزدارایی‌ها در شرکت توانیر، مطرح شده است؛ مصرفی معادل تولید برق دو نیروگاه اتمی بوشهر که به تاکید وی، فشار ناشی از آن بر شبکه، قابل توجه است. اما این اعداد چه معنایی دارند و چه حجمی از فعالیت ماینرها را نشان می‌دهند؟
پیک مصرف برق کشور در برخی فصول، به‌ویژه در تابستان، به بیش از ۷۰ هزار مگاوات می‌رسد. اگر ۳ تا ۵ درصد این میزان را محاسبه کنیم، به اعدادی بین ۲۱۰۰ تا ۳۵۰۰ مگاوات می‌رسیم. این حجم از مصرف، به گفته مسئولان، تنها به ماینرهای غیرمجاز مربوط است و نشان‌دهنده فعالیت گسترده‌ای است که فشار سنگینی بر شبکه برق وارد می‌کند. اما این مصرف معادل فعالیت چند دستگاه ماینر است؟
سناریو‌های مصرف ماینرها: از قدیمی تا جدید
برای برآورد تعداد ماینرهای غیرمجاز، سه سناریو را بررسی می‌کنیم:
❋ سناریوی اول (ماینرهای قدیمی): اگر فرض کنیم تمام ماینرها از نوع قدیمی با مصرف ۲.۴ کیلووات (۲۴۰۰ وات) باشند، مصرف ۲۱۰۰ تا ۳۵۰۰ مگاوات معادل فعالیت ۸۷۵،۰۰۰ تا ۱،۴۵۸،۳۳۳ دستگاه ماینر است.
❋ سناریوی دوم (ماینرهای جدید): اگر تمام ماینرها از نوع جدید و بهینه با مصرف ۱.۲ کیلووات (۱۲۰۰ وات) باشند، این تعداد به ۱،۷۵۰،۰۰۰ تا ۲،۹۱۶،۶۶۷ دستگاه افزایش می‌یابد.
❋ سناریوی سوم (ترکیبی): با فرض اینکه نیمی از ماینرها قدیمی (۲.۴ کیلووات) و نیمی جدید (۱.۲ کیلووات) باشند، میانگین مصرف هر دستگاه ۱.۸ کیلووات (۱۸۰۰ وات) خواهد بود. همچنین، میانگین مصرف کل (بین ۲۱۰۰ و ۳۵۰۰ مگاوات) برابر با ۲۸۰۰ مگاوات خواهد بود که بر اساس آن، تعداد ماینرهای غیرمجاز حدود ۱،۵۵۵،۵۵۶ دستگاه برآورد می‌شود.
۱.۶ میلیون ماینر غیرمجاز؛ مقصر اصلی خاموشی‌ها؟
در فقدان آمار و گزارش‌های دقیق و رسمی، سناریوی سوم که ترکیبی از ماینرهای قدیمی و جدید را در نظر می‌گیرد، واقع‌بینانه‌ترین برآورد را ارائه می‌دهد. بر این اساس، می‌توان گفت که بیش از ۱.۵ میلیون ماینر غیرمجاز در شبکه برق کشور فعال هستند و مصرف قابل توجهی را به خود اختصاص داده‌اند.
این عدد نشان‌دهنده ابعاد عظیم فعالیت‌های غیرقانونی استخراج رمزارز در ایران است که می‌تواند نقش مهمی در کمبود برق و قطعی‌های سراسری ایفا کند. اما نکته قابل تأمل اینجاست که تأکید مسئولان بر ماینرهای «غیرمجاز» به این معناست که ماینرهای مجاز نیز در شبکه مشغول به کار هستند و آن‌ها هم سهمی در مصرف برق و خاموشی‌ها دارند.
به عبارت بهتر، در حالی که ماینرهای غیرمجاز به‌عنوان یکی از عوامل اصلی کمبود برق معرفی می‌شوند، فعالیت ماینرهای مجاز نیز نمی‌تواند نادیده گرفته شود. این ماینرها، که تحت نظارت دولت فعالیت می‌کنند، بخشی از مصرف برق را به خود اختصاص می‌دهند و نادیده گرفتن سهمشان در خاموشی ها، عجیب به نظر می‌رسد؛ گویی مساله دولت مردان نه کمبود برق، که پرداخت شدن یا نشدن سهم شان از سود فعالیت ماینرهاست!
مخفی شدن پشت ماینرهای غیرمجاز!
آنچه واضح است، فعالیت چند میلیون ماینر مجاز و غیرمجاز، می‌تواند یکی از دلایل اصلی کمبود برق در کشور باشد، اما این تنها بخشی از ماجراست و افزون بر آن باید به نکات دیگر هم توجه کرد؛ از اشکالات مدیریتی در شبکه برق گرفته تا عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های تولید برق. مشکلاتی که همواره پشت مسائلی مانند مصرف ماینرها مخفی می‌شوند!
اینجاست که می‌توان پرسید مسئولان مستند به چه شواهد و مدارکی از سهم ۳ تا ۵ درصدی ماینرهای غیرمجاز از پیک مصرف شبکه برق کشور سخن می‌گویند؟ آیا براستی یکی دو میلیون ماینر مخفیانه به کشور وارد شده و مشغول به کار هستند و متولیان امر از تعدادشان و نقش شان در مصرف برق هم آگاه هستند و کاری برای برچیدن بساطشان انجام نمی‌دهند، یا این مسائل دستاویزی برای فرار از پاسخ به سوال اساسی‌تر درباره چرایی کمبود وسیع برق در کشور است؟!
