وضعیت عجیب فروش اینترنتی دارو در ایران؛ از غفلت در شروع تا ضعف در نظارت!
به گزارش «نبض فناوری»، فروش اینترنتی دارو در ایران که می‌توانست به‌عنوان راهکاری برای دسترسی آسان‌تر بیماران به داروهای موردنیازشان مطرح شود، به دلیل غفلت سازمان غذا و دارو در ورود به‌موقع به این حوزه و ضعف شدید در نظارت بر آن، به چالشی خطرناک برای سلامت شهروندان تبدیل شده است.
این در حالی است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بارها اعلام کرده که فروش داروهای نسخه‌ای از طریق پلتفرم‌های آنلاین غیرقانونی است و این پلتفرم‌ها تنها مجاز به عرضه داروهای بدون نسخه (OTC) هستند و سایر داروها تنها از طریق داروخانه ها و به صورت حضوری، قابل فروش است.
اواخر سال گذشته بود که رئیس سازمان غذا و دارو در اظهاراتی به غفلت این سازمان در ورود به حوزه فروش اینترنتی دارو اعتراف کرد. او با اشاره به تجربه از دست رفتن فرصت استفاده از این روش برای تسهیل دسترسی مردم به دارو، تأکید کرد که نباید در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین دچار اشتباه شد.
اعترافی نسبتا دیرهنگام به غفلتی بزرگ که موجب بروز مشکلاتی شده و عجیب اینکه تدابیری برای جبران این غفلت را هم به دنبال نداشته است تا جایی که شاهد بروز اشکالاتی تازه و به شدت خطرآفرین در فرایند فروش آنلاین دارو در کشورمان هستیم!
به‌عنوان مثال، اخیراً گزارشی از تجربه تهیه داروی «لیزدگزامفاتین مزیلات» برای درمان میگرن دریافت شده که ابعاد خطرناکی از این ضعف نظارتی را نشان می‌دهد. شهروندی که این مورد را گزارش کرده، گفته که از طریق پلتفرم اسنپ اقدام به سفارش دارو کرد، اما پس از دریافت متوجه شد که به جای ۶۰ قرص با دوز ۳۰ میلی‌گرم که برای او تجویز شده بود، ۳۰ قرص با دوز ۵۰ میلی‌گرم دریافت کرده است.
خطایی که این شهروند پیش از مصرف دارو به آن پی برده و از آنجایی که داروی یاد شده در زمره داروهای خطرناک قرار دارد، معلوم نیست اگر او متوجهش نشده و مصرف دارو را آغاز می‌کرد، چه تبعاتی برایش به دنبال داشت و تا چه حد سلامتی وی را به مخاطره می انداخت.
این تجربه نه‌تنها مشکلات دسترسی به داروهای خاص در ایران را برجسته می‌کند، بلکه زنگ خطری درباره خطاهای احتمالی در توزیع داروهای آنلاین است. نکته نگران‌کننده‌تر این است که مشخص نیست که مسئولیت این خطا بر عهده کیست و چگونه می‌توان آن را به مراجع قانونی گزارش کرد تا تدابیری برای جلوگیری از تکرار آن به کار گرفته شود!
ماجرایی که نشان می‌دهد سازمان غذا و دارو به‌عنوان متولی اصلی این حوزه، نه‌تنها در قانونمند کردن فروش اینترنتی دارو تعلل کرده، بلکه در نظارت بر فعالیت‌های غیرقانونی نیز عملکرد ضعیفی داشته است. پلتفرم‌هایی مانند اسنپ، علی‌رغم محدودیت‌های قانونی، به فروش داروهای نسخه‌ای ادامه می‌دهند و این فعالیت‌ها بدون نظارت کافی، فضایی برای تخلفات خطرناک فراهم کرده است.
وضعیتی که تداوم آن می‌تواند به فاجعه‌ای در حوزه سلامت منجر شود، مگر آنکه سازمان غذا و دارو به سرعت با تدوین قوانین شفاف، ایجاد سامانه‌های نظارتی مؤثر و برخورد قاطع با متخلفان، از سلامت شهروندان محافظت کند. نباید منتظر ماند تا جان بیماری به خطر بیفتد یا فاجعه‌ای رخ دهد تا این سازمان وارد عمل شود. تجربه تلخ خطاها و غفلت‌های گذشته، از جمله در حوزه فروش اینترنتی دارو، باید درس عبرتی برای آینده باشد.
