ماهواره خیام؛ بازوی فناورانه ایران برای مدیریت آب، کشاورزی و بحرانهای طبیعی
به گزارش «نبض فناوری»، حسن سالاریه درباره تازهترین کاربردهای ماهواره «خیام» گفت: این ماهواره که ۱۸ مرداد ۱۴۰۱ به مدار تزریق شد، پس از موفقیت در مراحل تست، از اواخر سال ۱۴۰۱ بهطور عملیاتی آغاز به کار کرده و روزانه تصاویر متعددی با دقت حدود یک متر از مناطق مختلف کشور ثبت میکند.
وی افزود: «ماهواره خیام سالانه یک پوشش کامل از سطح ایران برداشت میکند و تاکنون تصاویر ارزشمندی در حوزههای کاداستر، نقشهبرداری، تشخیص تغییرات زمین، پروژه جینف، برآورد منابع آبی و کشاورزی ارائه کرده است.» به گفته او، این دادهها در پروژههای راهبردی وزارت ارتباطات بهویژه در بخش بهروزرسانی نقشهها و کد پستی نیز به کار گرفته میشود.
سالاریه به ویژگیهای فنی این ماهواره اشاره کرد و توضیح داد: «خیام تصاویر پنشارپ با دقت یک متر و تصاویر طیف رنگی با دقت چهار متر ثبت میکند که با پردازش پیشرفته حتی به وضوح ۰.۵ متر هم قابل ارتقا هستند.» وی تصریح کرد این دادهها در مدیریت منابع طبیعی، پایش سطح زیرکشت، تغییر کاربری زمین و محیط زیست کاربرد گسترده دارند.
رئیس سازمان فضایی ایران یکی از مهمترین مزایای تصاویر خیام را در مدیریت بحرانها دانست و گفت: «در زمان وقوع سیل، زلزله و آتشسوزی، تصاویر ماهوارهای به سرعت تهیه و در اختیار ستاد بحران، هلالاحمر، شهرداریها و استانداریها قرار میگیرد تا روند امدادرسانی سریعتر و دقیقتر انجام شود.»
وی همچنین بر نقش حیاتی این دادهها در حوزه آب و کشاورزی تأکید کرد: «با استفاده از تصاویر ماهوارهای میتوان مناطق دچار تنش آبی را شناسایی، سطح مخازن سدها، تالابها و دریاچهها را پایش و حتی با کمک مدلهای هوش مصنوعی، پیشبینیهای دقیقتری در مدیریت منابع آب و خشکسالی ارائه داد.»
سالاریه درباره دسترسی نهادها و بخش خصوصی به این تصاویر خاطرنشان کرد: «سفارش تصویر از طریق سایت سازمان یا پژوهشگاه فضایی ایران امکانپذیر است. در صورت وجود داده در آرشیو، بلافاصله در اختیار متقاضی قرار میگیرد و در غیر این صورت عملیات تصویربرداری جدید انجام میشود.»
به گفته وی، سازمان فضایی ایران تفاهمنامههای متعددی با نهادهای مسئول در حوزه منابع آب، کشاورزی و محیط زیست دارد و آماده ارائه خدمات گسترده به دانشگاهها، مراکز پژوهشی و دستگاههای اجرایی است.
