اهمیت روشن شدن آسیب ولنگاری فضای مجازی برای جامعه/ در مقابل اپیدمی کرونا باید سواد رسانه ای را تقویت کرد
حسین سرفراز عضو هیأت علمی دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتگو با خبرنگار «نبض فناوری» با اشاره به ولنگاری فضای مجازی، اظهار کرد: اولین و مهم‌ترین مسأله‌ای که به نظرم باید در نسبت با دلمشغولی رهبر معظم انقلاب درنظر داشت، فهم متناسب موضوع است که خود دو وجه دارد: نخست، فهم فضای مجازی است بویژه فضای مجازی ایرانی و زیست مجازی ایرانیان. دوم، فهم رهاشدگی و ولنگاری این فضا در کشور است که رهبر معظم انقلاب به آن از منظر آسیب شناختی اشاره داشته اند.
وی افزود: در باب وجه نخست باید پرسید به لحاظ آکادمیک و به لحاظ سیاست گذاری و تصمیم گیری چه شناختی از مسأله وجود دارد؟ مثلا می‌توان به استعاره‌های رایج در فهم فضای مجازی در گفتمان‌های آکادمیک یا عمومی یا سیاستی رجوع و با یکدیگر مقایسه کرد و پیامدهایش را تبیین کرد.
عضو هیأت علمی دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: یکی از مهم‌ترین اندیشمندان علم ارتباطات جیمز دبلیو کری می‌گوید «از آنجا که ما به هر پیشرفتی که در فناوری ارتباطی صورت می‌گیرد بعنوان فرصتی برای سیاست و اقتصاد می‌نگریم، ارتباطات را منحصر به دولت و بازار وقف کرده ایم. ما به ندرت به ارتباط بعنوان فرصتی برای بسط قدرت خویش برای آموختن و تبادل ایده‌ها و تجربه‌ها نگریسته ایم…». در باب وجه دوم نیز باید به دور از تبلیغات سیاسی، آسیب شناسی متناسب با شناخت درست مسأله و روش‌های پژوهش در فضای مجازی ایرانی را دستور کار قرار داد.
سرافراز تصریح کرد: آیا مراد از ولنگاری، بی نظمی و آنارشی حاکم بر قانون گذاری و سیاست گذاری فضای مجازی در کشور نیست؟ آیا تعدد مراجع تصمیم گیری یا تمرکز در شورای عالی فضای مجازی مصداق سیاست گذاری و ایجاد نظم و قاعده در فضایی آشوبناک نیست؟ آیا محدودیت دسترسی به منابع اطلاعاتی می‌تواند آنارشی مفروض را به سمت و سوی نظم و سامان پیش برد؟ شاخص‌های سنجش موفقیت یا شکست سیاست‌ها و برنامه‌های این سال‌های مدیریت فضای مجازی چیست و کجاست؟ چه کسی تصویب کرده؟ چه کسی یا نهادی اندازه گرفته؟ و چه نتایجی داشته؟ و کجا منتشر شده؟
وی اظهار کرد: بی تردید یکی از مخاطبان هدف فضای مجازی کودکان و نوجوانان هستند و این امر با وقوع اپیدمی کرونا و برخط شدن عمده آموزش‌های رسمی و غیررسمی در کشور به مراتب تشدید شده است. اگر روزی نهاد آموزش و پرورش کشور تمام احتیاط‌های لازم را به کار می‌برد تا مبادا دانش آموزی موبایل یا تبلت به مدرسه آورد و آن را مخل فرایند تعلیم و تربیت تلقی می‌کرد، امروز همان نهاد دست به تهیه موبایل و تبلت برای دانش آموزان می‌زند و از عضویت کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با معلمان و هم کلاسی‌های خویش استقبال می‌کند. درنتیجه مسأله ابعاد بغرنج تری یافته و می‌یابد. پیش‌تر گفته ام ما از اپیدمی کرونا که به سلامت بگذریم، اپیدمی رسانه‌های مجازی دامن ما را خواهد گرفت؛ و در این اپیدمی باید محققانه پرسید آیا آموزش سواد رسانه‌ای، سواد دیجیتال و مجازی و یا به عبارت دقیقتر «سواد‌های چندرسانه‌ای و ترارسانه‌ای» می‌تواند در حکم همان واکسیناسیونی باشد که امروز همه در اپیدمی کرونا جستجویش می‌کنند؟
عضو هیأت علمی دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تأکید کرد: شناخت دقیق مسأله و ابعاد آن، هم توصیف زیست مجازی ایرانیان، هم شناسایی معانی و دلالت‌های ولنگاری مجازی یا ولنگاری فضای مجازی و درنهایت پرداختن به آموزش سواد‌های رسانه‌ای در فضا‌های واقعی و مجازی اولویت محققانه در پاسخ به دلمشغولی رهبر معظم انقلاب اسلامی است.
