ادعای جعل صفحات کاربری در روبیکا
به گزارش نبض فناوری» این روزها که طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» به یکی از دغدغه‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان فعال حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل شده، ساخت اکانت‌هایی در روبینو هم جنجال آفریده است. داستان از جایی آغاز شد که بعضی از بازیکنان باشگاه پرسولیس در صفحه اینستاگرام خود اعلام کردند در روبیکا، صفحه‌ای جعلی و بدون اطلاع آنها برایشان ایجاد شده که حتی تیک آبی (احراز هویت) هم دارد.
این موضوع منجر به واکنش روبیکا شد که در صفحه توییتر خود در قالب بیانیه‌ای اعلام کرد: «پیرو مطالب منتشرشده در خصوص صفحات رسمی منتسب به بازیکنان باشگاه پرسپولیس در روبینو، ایجاد این صفحات در دی ماه ۹۹ در حاشیه برگزاری دربی ۹۴ استقلال و پرسپولیس، با هماهنگی کامل باشگاه و بازیکنان و در چارچوب کمپین مربوطه صورت گرفته است. در زمان برگزاری این کمپین، مصاحبه‌هایی نیز از بازیکنان استقلال و پرسپولیس در خصوص این صفحات در فضای مجازی منتشر شد. روبیکا ضمن احترام به این دو باشگاه بزرگ و بازیکنان محترم آنها اعلام می‌دارد، بازیکنان می‌توانند در صورت عدم دسترسی به صفحات یا تمایل به حذف آنها با پشتیبانی روبیکا تماس حاصل کنند.»
در ابتدا این شائبه وجود داشت که این اتفاق به کاربرانی با فالوئرهای بالا محدود است، اما پس از انتشار این اخبار در اینستاگرام، کاربران دیگری در شبکه‌های اجتماعی از جمله توییتر اعلام کردند که بدون اطلاع آنها، صفحاتی به نامشان در روبیکا ایجاد شده و در عین حال از مطالبی که در صفحه عمومی اینستاگرامشان قرار دادند، برای پر کردن محتوای صفحات استفاده شده است.
اطلاعیه روبیکا در خصوص مشابهت نام کاربری در صفحات روبینو
پس از آن نیز روبیکا امروز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «در روبینو همانند تمام شبکه‌های اجتماعی امکان ثبت شناسه کاربری از ۵ تا ۳۰ کاراکتر برای تمام کاربران فراهم است. تنها محدودیت برای ایجاد حساب کاربری، این است که نام کاربری موردنظر قبلا توسط کاربر دیگری رزرو نشده باشد. در تمامی شبکه‌های اجتماعی، بی‌شمار پیج و کانال، مشابه با عنوان یا شناسه افراد، توسط کاربران ایجاد می‌شود که این امر در پلتفرم روبیکا با بیش از ۴۷ میلیون کاربر یکتای رجیسترشده، وجود ۷.۶ میلیون کانال در پیام‌رسان روبیکس و ثبت بیش از ۹ میلیون صفحه در شبکه اجتماعی روبینو توسط کاربران اجتناب‌ناپذیر است.
ضمن احترام به عزیزانی که تاکنون مفتخر به میزبانی ایشان در پلتفرم روبیکا نبوده‌ایم و ایشان منتقد ایجاد کانال توسط سایر کاربران به نامشان در روبیکس و روبینو هستند به اطلاع می‌رساند سلب شناسه کاربری بدون کسب اجازه از مالک کانال یا صفحه امکان‌پذیر نیست، لذا روبیکا از تمامی صاحب‌نظران این حوزه که راهکاری جهت بهبود فرآیند ثبت کانال و صفحات دارند دعوت به‌عمل می‌آورد پیشنهادات خود را به ایمیل support@rubika.ir ارسال کنند.»
اتفاقی مشابه کاربران پیام‌رسان سروش
این اتفاق برای روبیکا در حالی رخ داده که خردادماه سال ۱۳۹۷ و یک ماه پس از فیلترینگ تلگرام که تا امروز هم ادامه یافته، برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی ادعا کرده بودند بدون اجازه آنها، پروفایلی در پیام‌رسان سروش برایشان ایجاد شده است. این اخبار در حالی مطرح شده بود که علت فیلترینگ تلگرام، حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی عنوان شده و در عین حال، درباره تعداد کاربران فعال این پیام‌رسان‌ها که توسط مدیرانشان اعلام ششه بود، شائبه‌هایی وجود داشت.
همان زمان از سوی سروش اعلام شد «تمامی کاربران سروش واقعی هستند و وجود هرگونه اکانت بدون اطلاع صاحب شماره به هیچ عنوان امکان‌پذیر نیست.» و مرکز ملی فضای مجازی کشور نیز اعلام کرد «هیچ مستندی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و افرادی که مدعی این موضوع هستند، دریافت نشده است و در صورت دریافت مستندات از سوی مدعیان مذکور، مرکز ملی فضای مجازی از جایگاه نظارت کلان بر فضای مجازی کشور، موضوع را در اسرع وقت بررسی و به اطلاع مردم خواهد رساند.» اما در نهایت موضوع مسکوت ماند.
کاهش پهنای باند اینستاگرام متناسب با مهاجرت کاربران
سید عباس مرادی -عضو تیم تدوین طرح- پیش از این در پاسخ به اینکه آیا روبیکا مشابه اینستاگرام است، با بیان اینکه فعلا هیچ مشابهی برای اینستاگرام در کشور نداریم، گفته بود: ما یک مشابه اینستاگرام در کشور ایجاد می‌کنیم که اگر اتفاقی برای شهروند جمهوری اسلامی افتاد، در کمترین زمان بتوانیم حقش را بگیریم. مبنای اصلی قطع ارتباط با جهان نیست، بلکه ایجاد نمونه‌های مشابهی است که در آنها کاربر در خلال زندگی مجازی به این نتیجه می‌رسد که امنیت بیشتری دارد. به واسطه وابستگی‌هایی که در این فضا برایش ایجاد می‌کنیم و امکاناتی که در اختیارش قرار می‌دهیم، زمینه مهاجرتش را از نمونه غیرحاکمیتی به نمونه‌ای که تحت قوانین و مقررات است، فراهم می‌کنیم.
مرادی با بیان اینکه در این طرح لزوما روی ابزار بومی سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم و مجموعه تسهیلاتی که بخش خارجی هم می‌تواند داشته باشد را در نظر دارد، گفت: قرار نیست چیزی را فیلتر کنیم، محدودیت‌هایی که ایجاد می‌کنیم این است که ابتدا به شهروند اعلام می‌کنیم تا زمانی که نمونه اینستاگرام فراهم نشده باشد، به آن کاری نداریم. اگر نمونه داخلی فراهم شد و ۱۰ درصد مردم مهاجرت کردند، ۱۰ درصد پهنای باند اینستاگرام آزاد می‌شود، پس پهنای باند را مثل سابق در اختیار اینستاگرام نمی‌گذاریم و پهنای باند را متناسب با مهاجرت کاربران کاهش می‌دهیم.
این گوی و این میدان، از حقوق کاربران حمایت کنید
در شرایطی که یکی از دغدغه‌های این روزهای کاربران شبکه‌های اجتماعی، طرح صیانت است که قرار شده در کمیسیون ویژه‌ای در مجلس پیگیری شود، مقایسه اظهارات مرادی، طراح این طرح با اتفاق این روزها این نگرانی را ایجاد می‌کند که این اقدام، تلاشی برای بالا نشان دادن کاربران پلتفرم‌های داخلی و مهاجرت ساختگی از اینستاگرام به روبینو باشد و به دنبال آن، کاهش پهنای باند اینستاگرام را شاهد باشیم. روبینویی که به نظر می‌رسد طراحی آن شباهت‌های زیادی به اینستاگرام دارد و کپی‌برداری از محتوای صفحات کاربران اینستاگرامی، حاکی همین موضوع است.
درعین حال یکی از خواسته‌های کاربران این است که اگرچه هنوز شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های خارجی در ایران ثبت‌نام نکرده‌اند و اساسا در کسب مجوز آنها از سوی مسوولان ایرانی اما و اگرهای زیادی وجود دارد، حالا که نقض حقوق کاربری در یک پلتفرم داخلی اتفاق افتاده، فرصتی ایجاد شده که این ادعا ثابت شود که تا چه اندازه این طرح می‌تواند حامی حقوق کاربر باشد.
