نخستین تصویر خورشید از نگاه رصدخانه فضایی چین

به گزارش«نبض فناوری» به نقل از چاینادیلی، "گان ویکون" (Gan Weiqun) دانشمند اصلی این ماهواره از رصدخانه کوه بنفش (PMO) تحت نظر آکادمی علوم چین (CAS) گفت: رصدخانه خورشیدی مبتنی بر فضای پیشرفته (ASO-S) که با نام مستعار Kuafu-۱ در زبان چینی نیز شناخته می‌شود، تصویر پرتو ایکس سخت/با توان نفوذ بالا از شراره‌های خورشیدی را که در تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۲۲ (۲۰ آبان) رخ داده بود، ثبت و ارسال کرد.

به گفته ویکون، این تصویر توسط تصویربردار پرتو ایکس سخت ماهواره ای (HXI) گرفته شده است. اگرچه هنوز این ابزار در دوره آزمایشی خود است، اما اثر تصویربرداری عالی است و امکان شناسایی موثر جزئیات فوران و ساختار ظریف خورشید را فراهم می کند.

رصدخانه Kuafu-۱ در ۹ اکتبر (۱۷ مهر) سال جاری میلادی سوار بر موشک لانگ مارچ ۲ دی از مرکز پرتاب ماهواره جیوچوان در شمال غربی چین پرتاب شد. چین نخستین رصدخانه فضایی خود را برای کشف رازهای خورشید راهی فضا کرد. این ابزار به کشف چگونگی ایجاد جهش جرم تاجی و سایر فوران‌های میدان مغناطیسی خورشید می‌پردازد.

در زمان پرتاب محققان چینی گفتند: این ماهواره ۸۵۹ کیلوگرمی پس از ۴ تا ۶ ماه آزمایش در فاصله ۷۲۰ کیلومتری از زمین برای مطالعه علیت بین میدان مغناطیسی خورشیدی و دو پدیده فورانی اصلی، یعنی شراره‌های خورشیدی و پرتاب جرم تاجی، عملیات عادی خود را آغاز می‌کند و اطلاعاتی را برای پیش بینی آب و هوای فضایی ارائه می‌کند.

این رصدخانه خورشیدی به نام کوافو (Kuafu) نامگذاری شده است که یک غول در اساطیر چینی است. رصدخانه Kuafu-۱ به شکلی خستگی ناپذیر خورشید را تعقیب و در مدار خورشیدآهنگ کار می‌کند و با چرخش‌های زمین مختل نمی‌شود. این در حالی است که یک تلسکوپ زمینی می‌تواند خورشید را فقط در طول روز ببیند.

ویکون تأکید کرد: این رصدخانه قادر است خورشید را به صورت ۲۴ ساعته در بیشتر ایام سال کاوش کند و طولانی‌ترین زمان استراحت روزانه آن از ماه مه تا اوت که کمی در سایه زمین قرار می‌گیرد، بیش از ۱۸ دقیقه نیست. این کاوشگر خورشیدی با عمر پیش‌بینی شده کمتر از چهار سال، برای جمع آوری و ارسال حدود ۵۰۰ گیگابایت داده در هر روز طراحی شده است که معادل ده‌ها هزار تصویر با کیفیت بالا است.

هوانگ یو، طراح ارشد این رصدخانه نیز گفت: آشکارسازهای داخلی این ماهواره خورشیدی هر چند ثانیه یا چند دقیقه یک بار از خورشید عکس می‌گیرند و در طول فوران‌های خورشیدی می‌توانند سرعت شاتر خود را به یک ثانیه افزایش دهند تا فعالیت‌های خورشیدی را با جزئیات بیشتر ثبت کنند.

در طول عملیات این رصدخانه در مدار خود، سه ایستگاه زمینی دور از هم در شهرهای سانیا، کاشغر و پکن، داده‌ها را از فضا دریافت خواهند کرد و آنها را به صورت بسته‌ای به یک رایانه قدرتمند ۲۰۴۸ هسته‌ای ارسال می‌کنند.

طبق گزارشی که پیشتر در مجله نیچر منتشر شد، نخستین رصدخانه خورشیدی چین مجهز به سه ابزار است که اطلاعاتی را در مورد چگونگی ایجاد خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) توسط میدان مغناطیسی خورشید و سایر فوران‌ها ارائه می‌دهد. هزینه ساخت این رصدخانه خورشیدی ۹۰۰ میلیون یوان معادل ۱۲۶ میلیون دلار آمریکا بوده است و مدت زیادی در حال آماده سازی بود.

ویکون تصریح کرد: دانشمندان چینی برای اولین بار انجام چنین ماموریتی را در دهه ۱۹۷۰ پیشنهاد کردند. ما همیشه می‌خواستیم چنین کاری را انجام دهیم.

این مأموریت روی فیزیک اساسی انفجارهای پرانرژی تابشی معروف به شراره‌های خورشیدی، خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) و منشاء آنها تمرکز خواهد کرد. سپس زمینه‌ای را برای درک سایر فعالیت‌های مشابه در سایر نقاط جهان فراهم می‌کند.

این مأموریت همچنین با مطالعه آب و هوای فضایی که از این فعالیت‌ها به دست می‌آید، ارزیابی می‌کند که چگونه شراره‌های خورشیدی و خروج جرم از تاج خورشیدی می‌توانند بر روی زمین در هنگام تعامل با جو سیاره تأثیر بگذارند. در زمین، این آب و هوا با سیستم‌های ناوبری تداخل می‌کند و شبکه‌های برق را مختل می‌کند.

این رصدخانه قادر خواهد بود آب و هوای فضا را پیش‌بینی کند و به پژوهشگران این امکان را می‌دهد تا زمان و مکان وقوع چنین فوران‌هایی را پیش‌بینی کنند و برای پیامدهای آن آماده شوند.

از جمله ابزارهای این کاوشگر می‌توان به یک مغناطیس‌نگار برای مطالعه میدان مغناطیسی خورشید، یک تصویرگر پرتو ایکس سخت برای مطالعه تابش پرانرژی منتشر شده توسط الکترون‌های شتاب‌گرفته در شراره‌های خورشیدی و یک تاج‌نگار برای بررسی پلاسمای تولید شده توسط شراره‌ها و خروج جرم از تاج خورشیدی اشاره کرد. این اولین پروژه چین نیست که به طور گسترده بر خروج جرم از تاج خورشیدی تمرکز می‌کند. ماه اوت سال جاری میلادی بود که گزارش شد، چین در حال ساخت بزرگترین آرایه تلسکوپ‌های جهان است که برای مطالعه خورشید طراحی شده است.

منبع: ایسنا