نرم افزار مدیریت آزمایشگاه چیست؟
آزمایشگاه‌های تشخیص طبی در گذشته با چالش بسیار بزرگ تبادل اطلاعات و تنظیم آن روبرو بودند اما امروزه سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاهی با ایجاد هماهنگی و برقراری ارتباط بین بخش‌های مختلف یک واحد آزمایشگاهی و فراتر از آن ایجاد ارتباط بین آزمایشگاه‌های مختلف این مشکل را رفع نموده است. این سیستم از زمانی که یک فرد وارد آزمایشگاه شده است و پذیرش می‌شود تا زمان دریافت نتایج در کنار بیمار و مسئولین آزمایشگاه است.
این سامانه که به اختصار LIMS نامیده می‌شود، نرم افرازی تحت وب بومی است که هدف اصلی آن ایجاد هماهنگی و رفع نیاز شبکه‌های آزمایشگاهی تعریف شده است. این نرم‌افزار که جهت یکپارچه‌سازی شبکه آزمایشگاهی طراحی شده است می‌تواند کنترل موجودی محلی، متمرکز شبکه‌ای را بر عهده گرفته و اقلام مورد نیاز هر آزمایشگاه از جمله کیت‌های تشخیصی را در بستر شبکه آزمایشگاهی تأمین نماید.
کاربرد سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه
همان‌طور که می‌دانید کاربرد سیستم اطلاعات آزمایشگاهی بر اساس ماژول‌هایی است که در آن تعبیه شده است. ما در نرم‌افزار طراحی شده در سجایانگار می‌توانیم کارکردهای زیر را انتظار داشته باشیم:
کنترل و راهبری بخش پذیرش
پذیرش بیمار اولین برخورد کارکنان آزمایشگاه با بیمار است که نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن آزمایشگاه خواهد بود. این سامانه با تسهیل فرایند پذیرش، استرس‌های بیمار را کاهش داده و سختی پروسه پذیرش را برای کارکنان کم می‌کند. از جمله خدماتی که سیستم در این مرحله ارائه می‌دهد به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- قابلیت دسترسی به اطلاعات بیمار از طریق کد ملی
- امکان تعیین سقف پرداخت هر بیمه تکمیل
- امکان ویرایش اطلاعات بیمار و ذخیره اتومات اطلاعات وی
- امکان دسترسی به اطلاعات بیمار انتقالی و چاپ اطلاعات وی
- امکان تعریف تقویم سالانه جهت تعیین وقت جواب دهی
- امکان تعیین وقت جواب بر اساس نوع آزمایش
- امکان تعریف پزشک جدید
- امکان جستجوی پیشرفته بر اساس پارامترهای همچون اطلاعات شخصی بیمار
- امکان محاسبه هزینه آزمایش بر اساس نوع آزمایش، بیمه پایه و تکمیلی
- امکان اعمال تخفیف در زمان پذیرش بیمار
امکان تبیین تعاریف و اطلاعات پایه
بدیهی است که بعد از نصب سامانه، یک سری اطلاعات پایه از جمله گروه‌های تستی، لیست کارها، تست‌ها، نام پزشکان، قراردادها و ... در آن ثبت شود. اما قسمت مهم میزان سهولت این کار و میزان اطلاعاتی است که سامانه را هندلینگ می‌کند. با توجه به این که این سامانه مخصوص مدیریت اطلاعات آزمایشگاه طراحی شده است با امکانات زیر این فرایند را تسهیل می‌کند:
- ایجاد قراردادهای جدید میان آزمایشگاه‌های موجود در شبکه
- امکان مشاهده جزئیات قراردادها ویرایش اطلاعات آن‌ها
- امکان مشاهده و جستجو بین آزمایش‌های سرگروه و زیرگروه
- تعریف بخش‌های جدید با نام و کد یکتا
- امکان دادن عدد به هر بخش جهت ایجاد اولویت‌بندی در زمان چاپ
- امکان تخصیص کد منحصر به فرد برای هر گروه آزمایشی
- اضافه کردن یا حذف تست‌ها از گروه تستی
مدیریت صندوق و دریافت گزارش مالی
مدیریت مالی هر آزمایشگاه نیز چالشی است که شبکه آزمایشگاهی با آن روبرو است. سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاهی سجایانگار با ابزارهای زیر تلاش دارد این فرایند را تسهیل کند:
- گزارش‌گیری از تست‌های انجام شده
- گزارش‌گیری مالی هر آزمایشگاه مطابق با قرارداد
- مشاهده قیمت واحد هر تست با تعرفه آزار
- مشاهده تمامی مبالغ پرداخت شده در بازه‌های زمانی مختلف
- مشاهده داده‌های مالی آزمایشگاه
- گزارش‌گیری از صورت حساب بیماری بستری شده
- مشاهده شرح کامل بیماران به همراه آزمایشات انجام شده برای آن‌ها و هزینه‌های آزمایشات
- امکان ارسال گزارش برای بیمه‌های نیروهای مصلح، خدمات درمانی، شهرداری و ...
- ایجاد گزارش‌گیری مالی با کمک ایجاد فیلدهای دریافت نقدی و غیر نقدی، تخفیف، مجموع، تسویه و ....
مدیریت پروسه جواب دهی
پروسه جواب دهی در آزمایشگاه‌ها نیز نیازمند یکپارچگی خاصی است. این یکپارچگی با کمک ماژول‌های زیر امکان‌پذیر می‌شود.
- درج نمودن خودکار رنج برای تست‌های ارسالی بر پایه کیت‌های آزمایشگاهی پردازش کننده
- ایجاد رنگ‌بندی در بخش جواب دهی شده، کنترل کیفی و چاپ شده
- امکان عدم نمایش نتایج تست‌های ارسالی برای آزمایشگاه ارسال‌کننده تا زمان مقتضی
- جستجوی جواب دهی بر اساس فیلترهای تعریف شده همچون نام بیمار، تاریخ جواب دهی، شماره پذیرش، وضعیت نمونه، آزمایشگاه ارسال‌کننده و...
- امکان جستجوی بیماران جواب دهی شده و ارسال جواب تست‌ها جهت کنترل کیفی و امضا
- امکان جابجایی بین جواب‌های بیمار قبلی و بعدی در زمان جستجو
- تمایز ایجاد کردن بین آزمایشات دیفرنشیال در زمان چاپ جواب
- نمایش زیر تست هر آزمایش درست در زیر تست اصلی
- امکان جواب دهی بیماران دارای تست‌های خاص
- امکان استفاده از جواب‌های استاندارد جهت تسهیل کار
مدیریت عملیات شبکه‌ای
از جمله مهم‌ترین اهداف طراحی سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاهی، ایجاد یک شبکه جامع آزمایشگاهی است که به صورت شبکه‌ای به هم متصل باشند. این هدف با کمک ماژول‌های زیر محقق شده است:
- ایجاد همسان‌سازی عملیات در کل شبکه، این عملیات می‌تواند شامل ارسال نمونه بر اساس نوع و مدل همکاری باشد.
- استانداردسازی یکپارچه عملیات موجود در شبکه
- هم‌زمان‌سازی عملیات در شبکه همچون انتقال اطلاعات در کل شبکه
- بررسی موجودیت‌های شبکه با اختصاص کد یکتا به هر کدام از آن‌ها
- تعریف بارکد متمرکز
- امکان ردیابی نمونه‌ها
- دسترسی هم‌زمان به اطلاعات بیمار در کل شبکه
- خوشه‌بندی کردن اعضا در مجموعه شبکه
- ایجاد هماهنگی در رویه جواب دهی و پذیرش بیمار
- مدیریت یکپارچه قراردادها
مدیریت لجستیک نمونه
از آنجایی که این نرم‌افزار شبکه‌ای از آزمایشگاه‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند نیاز است که لجستیک نمونه به کمک ماژول‌های زیر مدیریت نمود:
- پیاده‌سازی Hub & Spoke برای لجستیک نمونه
- امکان ردیابی نمونه‌ها از زمان ثبت پذیرش تا منقضی شدن آن
- قابلیت جستجوی کیفی نمونه
- امکان ثبت کد یکتا برای یک نمونه خون و ردگیری آن در شبکه
- امکان مشاهده بیمارانی که نیاز به خون دارند در بستر شبکه
- امکان ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های جهت انجام تست
- امکان ایجاد بسته‌هایی که از چند نمونه تشکیل شده‌اند و ثبت یک کد یکتا برای آن‌ها
- مشاهده بیمارانی که باید آزمایش مجدد از آن‌ها گرفته شود
- امکان تعیین حداکثر وقت جهت نگهداری از یک نمونه
کنترل انبار و موجودی در آن
این نرم‌افزار به کمک ماژول‌ها امکان انجام عملیات بازرگانی شبکه‌ای را فراهم می‌کند:
- امکان مدیریت نمودن موجودی توسط فروشنده
- امکان انتقال موجودی برای کاهش فساد کیت‌ها در کل شبکه
- امکان فراهم کردن شرایط جهت همکاری بلندمدت
- امکان تعریف انبارها و کالاهای مشترک در آن
- امکان تعریف دیتاهای اولیه و مکان‌های فیزیکی آن‌ها در قالب انبار، طبقه، قفسه و ...
- امکان اضافه کردن توضیحات برای هر کالای موجود در انبار
- قابلیت تعریف، ویرایش، و ثبت اطلاعات هویتی شرکت‌های تأمین‌کننده کالا
- امکان تعیین زمان مقرر جهت درخواست هر کالا با توجه به اولویت‌بندی توسط مدیر انبار
- امکان مشخص نمودن مکان دقیق کالا در انبار جهت برداشتن پرسنل
- وجود صفحه مدیریت درخواست‌ها ارائه شده و دسترسی پرسنل به آن
بررسی و تعیین قیمت تمام شده هر آزمایش
محاسبه دقیق قیمت تمام شده هر آزمایش این مزیت را به همراه داد که آزمایشگاه در طولانی مدت دچار ضرر انباشه نشود و این مهم به کمک ماژول‌های زیر انجام می‌گیرد:
- این امکان وجود دارد که در آزمایشگاه مرکزی هزینه‌های هر آزمایش تفکیک شده و به صورت شفاف نمایش داده شود
- امکان محاسبه هزینه هر تست در دوره‌های زمانی متفاوت وجود دارد
- نمایش نسبت هزینه‌های آزمایشگاه به شکل داشبورد و در قالب نمودارهای مقایسه‌ای
- امکان تأثیر دادن تغییرات بر هزینه‌های تمام شده تست
- این امکان فراهم است که داده‌های دقیق را وارد سیستم نموده و قیمت تمام شده را با دقت بیشتری محاسبه نمود
- امکان محاسبه هزینه سرمایه‌گذاری در آزمایشگاه
- امکان محاسبه هزینه استهلاک تجهیزات
کنترل کیفی
مرحله کنترل کیفیت از جمله مراحل آزمایشگاهی است که به کمک نرم‌افزار مدیریت اطلاعات آزمایشگاهی تسهیل می‌شود. این قسمت از سیستم شامل امکانات زیر می‌باشد:
- کنترل کیفی در سیستم به روش کنترل کیفیت Westgard انجام می‌شود.
- امکان وارد کردن نتایج کلیه تست‌ها به صورت یکجا
- داده‌های مرتبط به کنترل کیفی یک آزمایشگاه نمایش داده می‌شود.
- نمایش وضعیت جواب هر تست
- امکان ثبت علل قبول نکردن نتایج یک تست
- قابلیت محاسبه محدوده کنترل به صورت اتومات و دستی و قابلیت چاپ آن‌ها
- قابلیت کنترل کیفی جواب آزمایش‌ها بر اساس نوسان زیستی و سنجشی
مزایای استفاده از نرم افزار آزمایشگاه
سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه که ادغامی از سیستم اطلاعات آزمایشگاهی LIS و سیستم مدیریت آزمایشگاهی LMS است، نرم‌افزاری جهت پیشبری عملیات آزمایشگاهی مدرن است. از جمله مزایای وجود چنین سامانه‌هایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تحت وب بودن نرم‌افزار و امکان دورکاری کارکنان و دسترسی همگی کارکنان به یک منبع اطلاعاتی یکپارچه تحت وب
- منطبق بودن این سیستم با تجهیزات به روز آزمایشگاهی
- امکان اتصال این سامانه به دیگر سامانه‌های اطلاعاتی
- برقراری یکپارچگی در مورد داده‌های و اطلاعاتی که در گستره عملیات آزمایشگاهی وجود دارد
- قابلیت دسترسی در هر مکان و زمان
- امکان تعریف دسترسی‌های مختلف برای کاربران متفاوت سامانه
- تضمین امنیت داده‌های ثبت شده در سامانه
معرفی سامانه یکپارچه مدیریت آزمایشگاهی ابرآزما
سامانه آزمایشگاهی lims ابرآزما ، نرم‌افزار طراحی شده توسط شرکت دانش بیان سجایانگار است. این سامانه از جمله کامل‌ترین سیستم‌های مدیریت اطلاعات آزمایشگاهی در ایران است که تمامی فرایند پذیرش تا جواب دهی را پوشش می‌دهد.
این محصول اولین نرم‌افزار تحت وب بومی است که علاوه بر پشتیبانی از عملیات جاری تشخیص طبی، خدمات مورد نیاز شبکه‌های آزمایشگاهی را نیز پوشش می‌دهد. در واقع این یکپارچه‌سازی و به هم پیوستگی افقی و عمودی اجزای مختلف سیستم اطلاعات آزمایشگاهی بود که به عنوان هدف اولیه توسعه این سیستم در نظر گرفته شد.
