میکروسکوپ نیروی اتمی برای اولین بار در کشور تولید شد/ دانش‌بنیان‌های تولیدی به دلیل نبود نقدینگی در آستانه ورشکستگی
رضا صابر مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان نانو سیستم پارس، در گفتگو با خبرنگار «نبض فناوری» با اشاره به اینکه این شرکت در حوزه تصویربرداری و ساخت سیستم‌های تصویربرداری در مرکز تحقیقات علوم و تکنولوژی در پزشکی از سال ۸۶ آغاز به کار کرده است، اظهار کرد: اولین پروژه این آزمایشگاه بستر سازی برای طراحی و ساخت انواع بیو سنسور‌ها و نانو بیوسنسور‌ها برای تشخیص بهتر انواع سرطان‌ها و امراض مثل هباتیت بود که این کار با طراحی و ساخت بیو سنسور سرطان پروسطات در سال ۱۳۸۹ به پایان رسید و بعد از آن چندین پروژه در حوزه‌های سنتز و استفاده از نانو مواد و نانو ذرات برای استفاده در این حوزه طراحی و سنتز شدند.
وی اضافه کرد: در سال ۸۷ نیز حدود ۱۳ دستگاه تولیدی این شرکت را به کشور‌های لبنان، سوریه، قطر، ترکیه، برزیل، ونزوئلا، آذربایجان و پاکستان تحویل دادیم. الان بعد از آن با این دستگاه قادر هستیم مولکول‌ها را جابجا کنیم، بنابراین برای حوزه فناوری نانو خیلی مهم است که در آینده با این فرایند‌ها کیت تولید کند.
صابر با بیان براینکه، اصلی‌ترین دستگاه ما همان میکروسکوپ نیروی اتمی است، افزود: این دستگاه نیروی بین اتم‌ها را به تصویر تبدیل می‌کند و یک دستگاه با فناوری بالا و های‌تک محسوب می‌شود. همچنین با استفاده از نانوسکوپ می‌توان علاوه بر تصویربرداری از سطوح نانومتری، اندازه‌گیری سایز و همچنین اسپکتروسکوپی، حتی لیتوگرافی و یا حکاکی و جابجایی مولکول‌ها و یا اتم‌ها را در خلاء انجام داد.
وی همچنین با بیان اینکه ساخت میکروسکوپ الکترونیکی نیروی اتمی (AFM (Atomic Force Microscope از سوی این شرکت دانش بنیان در سال ۱۳۹۰ به اتمام رسیده است، گفت: در حال حاضر کار بر روی حالت‌های دیگر آنالیز سطوح با استفاده از همین دستگاه در قسمت‌های مختلف تصویربرداری و مکانیک سیستم و الکترونیک و نیز لیزر آن ادامه دارد. به گفته وی، این سیستم قادر به تصویربرداری از هر نوع سطح و ماده‌ای اعم از بیولوژیک و غیر بیولوژیک و عالی و غیر عالی و هادی و غیر هادی است.
وی در ادامه با اشاره به آغاز فعالیت این شرکت در حوزه تصویربرداری و ساخت سیستم‌های تصویربرداری در مرکز تحقیقات علوم و تکنولوژی در پزشکی از سال ۱۳۸۶ در قالب یک آزمایشگاه در زمینه نانو فناوری گفت: نخستین پروژه این آزمایشگاه بستر سازی برای طراحی و ساخت انواع بیو سنسور‌ها و نانو بیوسنسور‌ها برای تشخیص بهتر انواع سرطان‌ها و امراض مثل هپاتیت بود که این کار با طراحی و ساخت بیوسنسور سرطان پروستات در سال ۱۳۸۹ به اتمام رسید.
صابر افزود: پس از آن و چندین پروژه در حوزه‌های سنتز و استفاده از نانو مواد و نانو ذرات برای استفاده در این حوزه طراحی و سنتز شدند و بحث‌های آزمایشات به منظور اندازه‌گیری سمیت آن‌ها بر روی سلول‌ها در محیط کشت انجام شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به طراحی دستگاه هایپر ترمیا مغناطیسی Hyperthermia و نانو حامل از سوی این شرکت دانش بنیان در سال ۱۳۹۳ یادآور شد: در واقع ما با استفاده از نانو ذرات مغناطیسی تولیدی در دانشگاه دارو‌های ضدسرطان مورد استفاده در شیمی درمانی را بارگذاری می‌کنیم.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان با اشاره به اینکه دستگاه میکروسکوپ نیروی اتمی را تولید کردیم که قادر است به تصویربرداری از سطوح و مولکول‌های هادی و نیمه‌هادی و بیولوژیک و پلیمری با دقت تصویربرداری اتمی بپردازد و اکنون بیش از ۱۴۰ مرکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های کشور از جمله دانشگاه شریف، تهران و تبریز و نیز برخی مراکز علمی کشور‌های پاکستان، ونزوئلا، کوبا، بولیوی و چین در حال استفاده از این میکروسکوپ الکترونیکی نیروی اتمی و روبشی تونلی ایرانی است.
صابر تصریح کرد: دستگاه مگنتی هایپرترمیا است که برای از بین بردن تومور‌های سطحی در روی پوست استفاده می‌شود. همه این روش‌های درمانی برای از بین بردن تومور‌های سرطانی مؤثرند، ولی در نهایت این روش‌های درمانی دارای مضراتی هستند که از جمله می‌توان به تأثیر امواج یونیزه بر روی ژن‌ها اشاره کرد. همچنین عملکرد آن بدین صورت است که ذرات نانو ساختار با خواص نوری قابل تغییر و سایز‌های متفاوت بیان کننده روش‌های جدیدی برای درمان‌های گرمایی هستند. گرماتراپی با استفاده از مواد نانومغناطیسی (MFH) Magnetic Fluid Hyperthermia است. نانو ساختار‌های مغناطیسی که برای گرماتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند فرومغناطیس یا فری مغناطیس باشند که بدون حضور میدان هم از خود خاصیت مغناطیسی نشان می‌دهند؛ و ذرات نانو مغناطیسی مانند آهنربا‌های ثابت دارای اسپین‌های مغناطیسی هستند که همه در یک جهت منظم شده اند؛ یک میدان مغناطیسی متغیر می‌تواند انرژی لازم را برای غیر هم جهت کردن اسپین‌های مغناطیسی در ماده نانو ساختار فراهم می‌کنند. این انرژی مغناطیسی وقتی آزاد شود می‌تواند به انرژی گرمایی تبدیل شود، زیرا برای انجام تغییر جهت دوباره در اسپین‌های مغناطیسی این انرژی‌ها می‌تواند نانو ساختار‌های مغناطیسی را همچنین به صورت فیزیکی بچرخانند؛ که انرژی گرمایی حاصل از این تغییر جهت برای ایجاد گرما در درون سلول استفاده می‌شود. همچنین اصطکاک ایجاد شده حاصل از چرخش نانو ساختار‌های مغناطیسی درون سیال با وسکوزیته و غلظت بالا تا رسیدن به حالت تعادل فیزیکی می‌تواند باعث ایجاد گرما شود.
وی ادامه داد: پس روش ایجاد گرما توسط سیال مغناطیسی برای درمان سرطان شامل تزریق سیال مغناطیسی حامل نانو ساختار‌های مغناطیسی به طور مستقیم درون تومور‌های سرطانی است. وقتی که بیمار در یک میدان مغناطیسی متغیر با فرکانس‌های نزدیک به سیگنال رادیوی (FM) قرار گیرد که در این صورت نانو ذرات مغناطیسی ایجاد گرما کنند و تومور سرطانی را از بین ببرند. البته حتی در روش‌هایی که از لیزر یا مایکروویو یا التراسوند برای ایجاد گرما استفاده می‌شود. از ایجاد گرمای اضافی درون بافت‌های سالم جلوگیری می‌شود، زیرا فقط نانو ذرات مغناطیسی، میدان مغناطیسی را جذب می‌کنند. سیال‌های حامل ذرات مغناطیسی باید آب یا هیدروکربن‌ها باشند و برای استفاده‌های پزشکی حتما باید این ذرات غیر سمی و از لحاظ بیولوژیکی سازگار با شرایط بدن باشند و دارای PH طبیعی و محلول در آب باشند به طوری که در سیال براحتی ته نشین نشده و سایز آن‌ها باید به اندازه کانی کوچک باشند. جمع آوری این ذرات نانو مغناطیسی در ناحیه تومور بعد از تزریق هم مهم است، که راهکار آن می‌تواند سنتز و چسباندن پروتئین‌ها و موادی بروی ماده نانو ساختار مغناطیسی باشد که به سلول سرطانی بچسبد یا با استفاده از آرایه‌ای از الکترو مگنت‌ها بتوان آن‌ها را در ناحیه تومور گیر اندازی کرد به طوری که در ناحیه تومور متمرکز شده و برای ادامه درمان استفاده شوند.
وی ادامه داد:۹ محصول دارای گواهی نانومقیاس شامل هایپرترمیا، میکروسکوپ پروبی روبشی آموزشی (SPM-EDU)، میکروسکوپ تونلی روبشی آموزشی (STM-EDU)، میکروسکوپ پروبی روبشی (SPM)، میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) و میکروسکوپ تونلی روبشی (STM) است. این میکروسکوپ‌ها، ابزار‌هایی کوچک و قابل‌استفاده در هر آزمایشگاهی هستند.
صابر اضافه کرد: متاسفانه امروزه به دلیل شرابط نامناسب اقتصادی توانایی تولید محصولات کاهش پیدا کرده است هم اکنون از دانشجویان از دانشگاه‌های مختلف کشور برای فعالیت دانشگاهی خود از دستگاه‌های تولید ما استفاده می‌کنند. حتی مقالات آن‌ها در خارج از کشور به چاپ رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: به خاطر عدم نقدینگی در دانشگاه‌ها شرکت‌هایی همانند این شرکت در حال ورشکستگی هستند. زمانی ۲۲ مهندس و نخبه در این شرکت فعالیت می‌کردند اکنون این تعداد به یک مهندس رسیده است. در کشور ما تنها چیزی که جواب می‌دهد، محصولات مورد نیاز را با قیمت گزاف وارد کنند متاسفانه تولید در کشور ما جایگاهی ندارد. مسئولان به جای حمایت از این واحد‌های تولیدی به دنبال کوچکترین راهی هستند که مانعی برای آن‌ها ایجاد کنند.
