چرا اینترنت طبقاتی در کشور اجرا میشود؟

به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» یکی از مباحثی که در چندماه گذشته از سوی مسئولان وزارت ارتباطات مطرح شد موضوع انیترنت طبقاتی بود که براساس آن سطوح دسترسی به اینترنت برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است زیرساختهای دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه را فراهم کند.
براساس این گزارش بحث تخصصی کردن اینترنت در این دولت با اینترنت کودکان به صورت جدی مطرح شد و ادعای حمایت و حفاظت از آنها در فضای مجازی حتی باعث اجرای اجباری حالت جستجوی امن برای همه کاربران داخل ایران شد. پیش از این برخی از گروهها میتوانستند برای دسترسی به اینترنت بدون فیلتر درخواست بدهند؛ نام خبرنگاران، اعضای هیئت علمی دانشگاهها و فعالان حوزوی و پزشکان تا به حال به میان آمده است.
به عنوان مثال، دانشجویان میتوانند با خرید گوشی موبایل یا استفاده از سیستم کامپیوتر، از یوتیوب بدون محدودیت استفاده کنند، اما عموم مردم از استفاده از این پلتفرم محروم خواهند بود.
از سوی دیگر وقتی برای اولین بار فیلترینگ اینترنت بین المللی در سال ۹۱ در ایران اجرا شد، نتایج مفیدی برای حاکمیت به دنبال داشت و دسترسی عموم مردم به اینترنت بین المللی با مشکلاتی همراه شد. اما با ادامه روند فیلترینگ، ابزارهای کارآمدی مانند وی پی ان و فیلترشکن درمیان مردم دست به دست شد و عملا فیلترینگ را بی فایده کرد؛ بنابراین میتوان به این نکته کلیدی اذعان کرد که اینترنت طبقاتی یعنی همان طرح صیانت است که به روشهای مختلف در کشور اجرایی میشود. در حقیقت، طرح صیانت قرار است نوعی «اینترنت طبقاتی» را ارائه دهد که در آن برخی سایتها و پلتفرمها برای برخی افراد قابل دسترسی نباشند.
گفته میشود که اجرای این ایده مستلزم زیرساختهای بسیاری است و آماده سازی این زیرساختها ممکن است سالها به طول بیانجامد. اما این طور که به نظر میرسد با طبقاتی شدن اینترنت ابتدا همه کاربران اینترنت در سراسر کشور احراز هویت میشوند. کاربران در ادامه و پس از تایید صلاحیت قادر به استفاده از اینترنت خواهند بود.
دولتها نیز باید شرایط را به گونهای فراهم کنند تا تولیدکنندگان محتوا، شرکتها و دیگر افراد به جای رفتن به سراغ پلتفرمهای خارجی، خودشان تصمیم به استفاده از پلتفرم ایرانی بگیرند. در شرایط فعلی که پلتفرمهای ایرانی توان رقابت با نمونههای خارجی را ندارند، اجرای چنین طرحهایی به افزایش نارضایتی کاربران منجر خواهد شد و افراد کمتری به پلتفرمهای ایرانی خواهند آمد.
میتوان گفت که نابرابری دسترسی به اینترنت درواقع نابرابری دسترسی به دانش و اطلاعات است که شکافی به مراتب مخربتر از شکاف حاصل از فاصله طبقاتی در جامعه ایجاد میکند. اینترنت ملی و اینترنت طبقاتی به دلیل تعامل اقتصاد و مردم ایران با بازار و جوامع خارج از ایران اگر به مرحله اجرا برسد با ایجاد شکاف دیجیتال، منجر به عقب ماندگی اطلاعاتی و علمی خواهد شد.