آیا با افزایش سهم ناچیز دانش‌بنیان‌ها در بودجه، می‌توان شاهد توسعه بود؟
مریم سوملایر
به گزارش خبرنگار«نبض فناوری» موضوع دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان از زمانی در کشور مورد توجه قرار گرفت که رهبر انقلاب با نامگذاری سال و تأکیدات مکرر خواستار توجه به این شرکت‌ها شد؛ چرا که شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ در زمان اوج تحریم‌ها گره گشای بسیاری از مشکلات کلیدی بودند و توانستند با دانش بومی و با اتکا به توان داخلی تجهیزات و قطعات کلیدی را طراحی و تولید کنند تا جاییکه هم اکنون اکثر دستاوردهای آنها نه تنها در داخل کشور کاربردی شده بلکه به کشورهای همسایه نیز صادر می‌شود.
باید به این نکته کلیدی و حساس اشاره کرد و افزود توسعه هر صنعتی و بنگاهی نیاز به توجه و حمایت اساسی دارد و مسئولان رده بالای کشور و ارگان‌های مرتبط باید به این امر مهم توجه داشته باشند.
ارتقا و تقویت فرآیند شتاب دهی به توسعه اقتصاد دانش بنیان در چارچوب قوانین، مقررات و اسناد بالادستی، ایجاد و تقویت زیست بوم نوآوری و تکمیل مولفه ها و حلقه های آن و تقویت زیرساخت های نهادی آن، حمایت از ایجاد، توانمندسازی و توسعه شرکت ها و موسسات دانش بنیان، ارتقای صادرات کالاها و خدمات دانش بنیان و اعتلای ارتباطات بین المللی فناوری و نوآوری و توسعه دیپلماسی فناوری از عمده اهداف کلیدی معاونت علمی و فناوری در حوزه دانش‌بنیان‌ها است. همچنین ارتقای تولید ثروت از طریق افزایش توانمندی های فناوری و نوآوری در کشور،ارتقای زیست بوم نوآوری و شتاب دهی اقتصاد دانش بنیان، تحقق مرجعیت علمی، افزایش سهم اقتصاد دانش بنیان پژوهشی از تولید ناخالص داخلی و مصرف بهینه منابع ، گسترش حمایت از توسعه اقتصاد دانش بنیان از دیگر اهداف مهم این معاونت است.
هر ساله در زمان بودجه ریزی سهم معاونت علمی و فناوی در این حوزه سهم ناچیزی است و مدام در این خصوص اختلاف نظرهایی وجود دارد این در حالیست که اگر دولت هدفش حمایت از شرکت‌های دانش بنیان بایستی برای رسیدن به این اهداف باید تدابیر ویژه‌ای از سوی نهادهای مرتبط صورت گیرد.
با توجه به ماموریت مهم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در پیشرفت علم و فناوری کشور، سهم این حوزه از لایحه بودجه ۱۴۰۲ تنها حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.
به گفته مهدی الیاسی، معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی و فناوری توسعه و رشد در کشور ما وابسته به هم‌تکاملی است. یعنی کشور با مجموعه‌ای از بازیگرانی که باهم تکامل پیدا می‌کنند، توسعه پیدا می‌کند. بنابراین در شرایط کنونی نیازمند شکل‌گیری تکامل سوم هستیم که این تکامل بدون بازیگران جدید امکان‌پذیر نخواهد بود.
وی معتقد است که در قانون جهش تولید دانش‌بنیان باید شرایطی را فراهم کرد که شرکت‌های نوآور که آورده‌های قابل‌توجهی دارند موردتوجه باشند، یعنی به فعالیت نوآورانه و فناورانه در تمام بنگاه‌ها توجه شود. همچنین موضوع بعدی سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ در بنگاه‌های دانش‌بنیان است که ما سعی کردیم توجه شرکت‌های بزرگ را به فعالیت‌های نوآورانه سوق دهیم.
با توجه به قانون جهش تولید دانش‌بنیان و ضرورت دانش‌بنیان شدن اقتصاد کشور از دیدگاه رهبری دارد و همچنین اهداف و وظایف مهمی که بر عهده معاونت علمی برعهده دارد و نقش مهمی که حمایت از دانش بنیان ها در خنثی سازی تحریم ها می تواند داشته باشد باید ببنیم با توجه به افزایش بودجه که در معاونت علمی و سایر نهاد های ذیربط شاهد هستیم چه تدابیری برای هدفمند کردن و ارتقا شرکت های دانش بنیان و سایر نهاد ها اندیشیده می شود.
