برای پیشفروش دستاورد ایران در «هوش مصنوعی» عجله نکنید!

به گزارش «نبض فناوری»، هنوز یک هفته از رونمایی از دموی سکوی ملی هوش مصنوعی ایران نگذشته و موعد بهرهبرداری از نخستین مزرعه هوش مصنوعی ایران، نرسیده که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از آمادگی کشورمان برای همکاری با کشور همسایه در زمینه هوش مصنوعی و انتقال دانش در این حوزه خبر داده است.
گامهای اولیه، وعدههای بزرگ
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، در دیدار با سفیر عراق ضمن تأکید بر ضرورت تداوم همکاریهای دو کشور بهویژه در موسم اربعین حسینی، بر آمادگی ایران برای توسعه فناوریهای نوین از جمله هوش مصنوعی تأکید کرد و گفت: «در این زمینه، برنامهریزی جدی در ایران انجام شده تا بتوانیم از ظرفیتهای این فناوری استفاده کنیم و در این عرصه نیز میتوانیم با کشور عراق همکاری داشته باشیم.»
این در حالی است که ایران هنوز در مراحل مقدماتی توسعه زیرساختهای هوش مصنوعی قرار دارد. از جمله اقدامات اخیر در این حوزه، علاوه بر احداث نخستین مزرعه جیپییو -که قرار است تا پایان سال یا اوایل سال آینده با ظرفیت تنها ۱۰۰ جیپییو بهرهبرداری شود-، سکوی ملی هوش مصنوعی نیز در دست توسعه است که نسخه نمایشی (دموی) آن تنها هفته گذشته رونمایی شد.
پروژه دیگر کشورمان در این حوزه، ساخت دستیار هوش مصنوعی ویژه رئیسجمهور و وزرا است که تازه روز گذشته قراردادهای اولیه آن با برخی دانشگاههای کشور امضا شده است. سلسله اقداماتی که اگرچه نشان از حرکت کشور در مسیر توسعه هوش مصنوعی دارند، اما بهوضوح مشخص میکنند که هنوز در مراحل مقدماتی این حوزه هستیم.
شتابزدگی در پیشفروش دانش ناپخته؟
اگرچه هدفگذاری کلان در این حوزه، قرار گرفتن کشورمان در میان ۱۰ کشور برتر منطقه در هوش مصنوعی است، اما سخن گفتن از آمادگی برای انتقال دانش و تجربه در این حوزه به دیگر کشورها در چنین شرایطی، بیش از حد خوشبینانه و تا حد زیادی شتابزده به نظر میرسد، به ویژه وقتی بدانیم کشورهای منطقه سرمایهگذاریهای کلانی در این حوزه داشتهاند.
به عبارت بهتر، در شرایطی که کشورمان تازه در حال توسعه زیرساختهای اولیه خود است، خیلی زود است که از آمادگی ورود به عرصه همکاریهای بینالمللی سخن بگوییم و تصور کنیم که بدون تثبیت و تکمیل دستاوردهای داخلی میتوان به کمک آنها فرصت ساخت، بلکه برعکس، باید نگران تهدیدها باشیم چراکه این فناوری بعد از رونمایی، تازه در مرحله آزمایش قرار خواهد گرفت و نیازمند توسعه است.
مراحلی که تا طی نشوند، حتی سخن گفتن از «دستاورد»، ناپخته و اشتباه است چراکه این مرحله، شکنندهترین مرحله در طراحی و توسعه فناوری است و اساسا صادرات فناوری در مراحل اولیه، خطر از دست دادن مزیت رقابتی و ضعف در توسعه آن را به دنبال دارد. نکاتی که باید به مسئولان گوشزد شود تا بدانند اگرچه توسعه هوش مصنوعی در ایران امیدوارکننده است، اما پیشفروش دانش ناپخته، بهجای فرصت، میتواند تهدیدی بزرگ باشد.