چند روز مانده تا شروع ماراتن نفس‌گیر ایران در هوش مصنوعی

به گزارش «نبض فناوری»، به فاصله حدود چهار ماه از وعده حسین افشین، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، موعد رونمایی از نخستین مزرعه جی‌پی‌یو در کشور از راه رسید و شمارش معکوس برای تحقق این وعده آغاز شده است؛ مزرعه‌ای که قرار است به نوعی سنگ بنای پروژه بزرگ هوش مصنوعی در کشورمان باشد.

موعد بهره برداری از پروژه‌ای که قرار است به عنوان یک زیرساخت کلیدی، راه را برای توسعه هوش مصنوعی در ایران هموار کند، هرچند می‌دانیم که با افتتاح یک مزرعه پردازشی ویژه هوش مصنوعی در کشور، تنها گامی ابتدایی در این مسیر طولانی برداشته خواهد شد؛ مسیری که قرار است ایران را به یکی از ۱۰ کشور برتر منطقه در حوزه هوش مصنوعی تبدیل کند.

انتظار برای تحقق یک وعده بزرگ

چند ماه پیش، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اعلام کرد که احتمالا تا پایان سال ۱۴۰۳ و قطعا در فروردین ۱۴۰۴، نخستین مزرعه جی‌پی‌یو با ظرفیت بیش از ۱۰۰ واحد پردازش گرافیکی (GPU) در ایران راه‌اندازی خواهد شد تا توان محاسباتی مورد نیاز برای پروژه‌های هوش مصنوعی را فراهم کند.

اکنون، در آستانه این رویداد بزرگ، همه ایرانیان، از فعالان حوزه فناوری گرفته تا مردم عادی، منتظر تحقق این وعده هستند. این پروژه، که به‌عنوان نمادی از خودکفایی فناورانه معرفی شده، می‌تواند نقطه عطفی در مسیر توسعه فناوری کشور و نیل به هدفی باشد که رهبری در این خصوص ترسیم کرده است؛ قرار گرفتن در زمره ۱۰ کشور برتر منطقه در هوش مصنوعی.

ایران، طبق چشم‌انداز ترسیم‌شده، باید در زمره ۱۰ کشور برتر منطقه در حوزه هوش مصنوعی قرار گیرد. هدفی بلندپروازانه که نیازمند سرمایه‌گذاری عمیق و همه‌جانبه در لایه‌های مختلف فناوری است؛ از زیرساخت‌های سخت‌افزاری گرفته تا توسعه نرم‌افزارها، آموزش نیروی انسانی و ایجاد اکوسیستم نوآوری، همه و همه باید در یک برنامه جامع و مدون گنجانده شوند.

مزرعه جی‌پی‌یو، هرچند گامی مهم است، اما به‌تن‌هایی نمی‌تواند ایران را به این هدف بزرگ برساند. این زیرساخت باید به‌عنوان پایه‌ای برای توسعه‌های بعدی عمل کند. به همین دلیل، انتظار می‌رود که در روز بهره‌برداری از این مزرعه، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برنامه‌ای دقیق و جامع برای ادامه این مسیر ارائه دهد؛ برنامه‌ای که نه‌تن‌ها شامل توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی باشد، بلکه چشم‌اندازی روشن برای آینده ترسیم کند.

چشم‌انتظار مزرعه‌های بعدی

یکی از مهم‌ترین انتظاراتی که از این رویداد داریم، اعلام برنامه‌های مشخص برای راه‌اندازی دومین، سومین و چندمین مزرعه جی‌پی‌یو در کشور است. هوش مصنوعی، به‌عنوان یکی از فناوری‌های پیشران قرن ۲۱، نیازمند زیرساخت‌های گسترده و پایدار است. یک مزرعه با ظرفیت ۱۰۰ جی‌پی‌یو، هرچند ارزشمند، نمی‌تواند پاسخگوی نیاز‌های رو به رشد پژوهشگران و شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.

به عبارت بهتر، ایران برای رقابت در سطح منطقه‌ای و جهانی، باید به‌سرعت ظرفیت‌های محاسباتی خود را افزایش دهد و علاوه بر این، توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی باید با سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مکمل همراه باشد. آموزش نیروی انسانی متخصص، حمایت از استارتاپ‌ها، ایجاد بستر‌های قانونی برای فعالیت شرکت‌های فناور و تقویت همکاری‌های بین‌المللی، از جمله اقداماتی است که باید در این برنامه جامع گنجانده شود.

شروع یک ماراتن نفس‌گیر در حوزه هوش مصنوعی که با رونمایی از مزرعه پردازشی، وارد فاز تازه‌ای خواهد شد، به ویژه وقتی که بدانیم رقبای منطقه‌ای با قدرت و سرعت زیاد در حال پیشرفت هستند و آنچه می‌تواند ما را در این رقابت حفظ کند، فراهم شدن ضروریات این رقابت از جمله زیرساخت‌های مورد نیاز است.

بر این اساس، انتظار شنیدن وعده رونمایی از مزرعه‌های بعدی در زمانی کوتاه‌تر و با ظرفیت‌های بالاتر، انتظاری منطقی و حتی ضروری است که امیدواریم جامه عمل بپوشد و به شکل گیری تکاپویی فراگیر در کشور منجر شود که جهش سریع ایران در این زمینه را رقم بزند؛ حرکت با شتاب بالا در مسیری طولانی که با برداشتن گام‌های استوار در آن، می‌تواند به سرمنزل مقصود منجر شود.