کنکور دست از سر اینترنت برداشت؛ فقط همین، نه بیشتر!
به گزارش «نبض فناوری»، در حالی که علم و فناوری در جهان با سرعت چشمگیری پیشرفت کرده، در ایران همچنان کنکور سراسری، با همان شیوه سنتی و پرچالش، به‌عنوان اصلی‌ترین مسیر ورود به دانشگاه‌ها برگزار می‌شود. مکانیزمی کهنه که با چند نوبت رفوکاری، برخی ایراداتش کمرنگ شده است.
این آزمون با حجم بالای داوطلبان و کرسی‌های محدود دانشگاه‌ها، به‌ویژه برای رشته‌های پرمتقاضی مانند پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، و مهندسی، رقابتی نفس‌گیر است که تنها با کسب رتبه‌های برتر یا معدل بالا می‌توان به آن دست یافت. اما آیا این شیوه برگزاری، با وجود همه انتقادات و وعده‌های مکرر برای تغییر، همچنان بهترین راه برای گزینش دانشجویان است؟
کنکور در ایران سابقه‌ای طولانی دارد، آنقدر که نامش از کلمه فرانسوی «Concours» به معنای مسابقه گرفته شده است. آزمونی چندساعته و چندگزینه‌ای که تمام دروس دبیرستان، از ریاضی و علوم گرفته تا مطالعات اسلامی و زبان‌های خارجی را پوشش می‌دهد و به شکلی فشرده و آزاردهنده برگزار می‌شود.
آزمونی که از دهه‌ها پیش به‌عنوان تنها معیار ورود به دانشگاه‌های برتر کشور شناخته می‌شود. هرچند در سالهای اخیر، برخی رشته‌ها با معدل بالا و بدون کنکور پذیرش می‌کنند، اما رشته‌های پرمتقاضی و دانشگاه‌های بزرگ در شهرهای بزرگ همچنان در انحصار کنکور و رتبه‌های برتر آن هستند.
این در حالی است که بیش از دو دهه می‌شود که بحث حذف کنکور در ایران مطرح شده، اما این وعده هر بار به تعویق افتاده و بعد از کلی کشمکش، در نهایت مدلی اجرایی شده که معدل را نیز در گزینش دانشجو دخیل کرده اما چون ایده چندان کارآمدی نیست، تقریبا راه به جایی نبرده و نتوانسته بساط این آزمون آسیب‌زا را جمع کند.
کنکور مشکلات متعددی دارد، از فشار روانی شدید بر داوطلبان تا تستی بودن (برخلاف همه سنجش ها در مدارس) که باعث از دست رفتن شانس پاسخگویی به سؤالات دشوار می‌شود و از همه مهم‌تر، احتمال بالای تقلب؛ اشکالی که به رغم تلاش های فراوان برای مقابله با آن، موارد فراوانی از آن را شاهد بوده‌ایم.
معضلی بزرگ که در سالهای اخیر تدبیر مسئولان برای جلوگیری از آن، قطع اینترنت در روز کنکور در محدوده مراکز برگزاری بود که با واکنش شدید مردم و کاربران فضای مجازی مواجه شد، چراکه آن را نقض حقوق اولیه خود می‌دانستند. در پاسخ به این اعتراضات، رئیس وقت سازمان سنجش اعلام کرد که این سازمان به دنبال الکترونیکی کردن کنکور است، روشی که می‌تواند احتمال تقلب را به شدت کاهش دهد و مزایای دیگری نیز داشته باشد.
ایده الکترونیکی شدن کنکور به رغم ابهامات، با استقبال مواجه شد تا این سازمان اعلام کند که امکان برگزاری کنکور الکترونیک فراهم است و قصد دارد به‌صورت آزمایشی و در مقیاس محدود آن را به کار بگیرد و بعد بسطش دهد، اما این گونه نشد. ایده‌ای که در دوران همه‌گیری کرونا و با الزام به قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی، به نظر می‌رسید زمان مناسبی برای اجرایش فراهم آمده باشد اما این گونه نشد.
ایده‌ای که حالا، در آستانه کنکور ۱۴۰۵ دیگر اثری از آثار آن دیده نمی‌شود تا این پرسش‌ها ذهن بسیاری را به خود مشغول کند که «چه خبر از الکترونیکی شدن کنکور؟ آیا این ایده آنقدر نسنجیده و خام بود که بدون هیچ اظهارنظری کنار گذاشته شد و حتی لازم ندیدند درباره آن به مردم توضیح دهند؟»
جالب آنکه سازمان سنجش شعار کنکور امسال را «کنکور سالم، دانشگاه بالنده و جامعه پیشرو» انتخاب کرده است، اما هیچ نشانه‌ای از پیشرو بودن در شیوه برگزاری این آزمون دیده نمی‌شود و تنها نکته قابل توجه این است که چند دفترچه سوال متفاوت برای آزمون تهیه شده تا جلوی تقلب گرفته شود و به تاکید رئیس سازمان سنجش، با این تدبیر دیگر نیازی به قطع اینترنت نیست!
تدبیری که شاید پسرفت سالهای اخیر در شیوه برگزاری کنکور یعنی قطع اینترنت را جبران کند، اما نمی‌توان آن را پیشرفت دانست، هرچند باید خرسند باشیم که یکی از بهانه‌های قطع اینترنت در کشور رفع شده و ظاهرا به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توان برای تامین سلامت کنکور، در وضعیت زیرساخت ارتباطی کشور اختلال ایجاد کرده و همگان را گرفتار نقص بزرگ مکانیزم ورود به آموزش عالی در کشور کنند!
با این وجود، کنکور که قرار است دروازه ورود به دانشگاه و دنیای علم و فناوری باشد، همچنان در چارچوب شیوه‌های سنتی چهل‌وپنجاه‌سال پیش برگزار می‌شود و تنها جلوه فناوری در آن، مظاهر تقلب است؛ از دستگاه‌های تقلب پیشرفته گرفته تا روش‌های غیراخلاقی دیگر. استفاده ای که سودجویان از فناوری می برند نه سازمان سنجش آموزش کشور و دستگاه های عریض و طویل دست اندرکار کنکور و مرتبط با این آزمون!
