آیا اینترنت دانش آموزان و دانشجویان رایگان است؟!
تبعاتی شوم که راه گریز از وقوع شان، نهضتی فراگیر و ملی در حوزه ارتباطات و فناوری است
نبض فناوری- آیا دانش‌آموزان و دانشجویان بدون خرید بسته‌های اینترنتی و هرگونه پرداخت وجه برای خرید ترافیک اینترنت می‌توانند از بسترهای آموزش مجازی به صورت رایگان بهره‌مند شوند؟به گزارش نبض فناوری ، آن گونه که مسئولان کشورمان از جمله وزرای آموزش و پرورش و علوم تاکید دارند، پاسخ سوال فوق مثبت است اما نیم نگاهی به چگونگی آموزش مجازی به دانش آموزان و دانشجویان عکس ماجرا را نشان می‌دهد و حکایت از اضافه شدن هزینه‌هایی جدید به سبد هزینه خانواده‌ها دارد که اغلب شان مرهون شیوع کروناست.
پس از آنکه ویروس کرونا در سراسر کره خاکی پراکنده شد و کار به جایی رسید که سازمان بهداشت جهانی اعلام پاندمی یا همه گیری کووید19 نمود و وضعیت اضطراری بر اغلب نقاط جهان حاکم گردید، از جمله نخستین مراکزی که فعالیت در آنها متوقف گردید، مدارس و دانشگاه ها بود. توقفی که چندان طولانی نشد و خیلی زود فناوری ها به کمک آمدند تا پایانش دهند.
اینترنت رایگان در نبض فناوریالبته آموزش مجازی خیلی پیش از این ابداع و به کار گرفته شده بود اما کرونا کاری کرد که به یگانه راهکار آموزش در سراسر جهان تبدیل شود. راهکاری که هزینه های ویژه خود را در بر دارد، به ویژه اگر صحبت درباره ایران باشد و علی الخصوص در این ایام که تورم بی داد می کند، دلار سر به فلک گذاشته و خرید گوشی تلفن همراه هوشمند برای برخی رویا شده است.
این در حالی است که سوای تورم و مسائل مرتبط با آن هم آموزش مجازی در کشورمان با دشواری هایی روبروست که از جمله آنها سرعت اینترنت و هزینه های آن است. مشکلاتی که مسئولان وعده و وعیدهایی برای رفع شان داده اند که شاخص ترین شان، افزایش پهنای باند در کشور و اتخاذ تدابیری ویژه برای رایگان کردن اینترنت مصرفی برای آموزش در مدارس و دانشگاه هاست.
این وعده در زیرمجموعه وزارت آموزش و پرورش قرار است به کمک شبکه دانش آموزش یا همان شاد محقق شود که یک ماه و اندی از سال تحصیلی جدید گذشته هنوز به قدر ارائه خدمات ابتدایی یک پیام رسان هم کارایی ندارد و شکایت های اولیای مدارس و خانواده بزرگ دانش آموزان از آن مثنوی هفتاد من کاغذ است. نرم افزاری که از فرط اشکالات بنیادی، انواع پیام رسان های ایرانی و خارجی و بسترهای دیگر آنلاین جورش را می‌کشند.
اشاره به جایگزین کردن شاد با نرم افزارهای دیگر کافی است تا بدانیم آموزش مجازی در مدارس رایگان نشده است، چراکه تنها شاد است که اینترنتش رایگان محسوب می شود و دیگر پیام رسان های بومی و خارجی و بسترهای ویدئوکنفرانسی مختلفی که در مدارس برای آموزش مورد استفاده قرار می گیرند، کماکان هزینه های گزاف اینترنت را به خانوارها و همچنین اولیای مدارس تحمیل می‌کنند.
اما آیا در دانشگاه ها اوضاع بهتر است؟ پاسخ به این سوال را هم می شود از مراجعه به دانشجویان و اساتید دریافت که وضعیت به مراتب وخیم تری را گزارش می کنند. اینکه تنها استفاده از بسترهای موجود آموزشی در دانشگاه ها رایگان است و بسیاری از دانشگاه ها حتی بستر یکپارچه ای ندارند که به وزارت ارتباطات و فناوری معرفی کنند و در نتیجه هزینه اینترنت در مراجعه به آنها شامل طرح ویژه رایگان سازی آموزش مجازی شود.
اوضاع عجیب و غریبی که حتی صدای مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را هم در آورده و موجب شده که ضرب الاجلی ویژه برای یکپارچه سازی بسترهای ارتباط اینترنتی در دانشگاه صادر نمایند؛ «دانشگاه‌ها تنها تا ۳۰ مهر مهلت دارند تا اطلاعات سامانه‌های مدنظر خود برای ارائه‌ی آموزش مجازی رایگان را اعلام و مشکلات آنها را پیگیری کنند؛ در غیراین‌صورت و معرفی‌نشدن سامانه‌های موردنیاز، دانشجویان متضرر می‌شوند.»
آنچه خواندید، اظهار نظر هاشمی، معاون فناوری وزیر ارتباطات است که تصریح می‌کند: «دانشگاه‌ها از پلتفرم‌های متن‌باز متعددی استفاده می‌کنند و با سفارشی‌سازی آنها متناسب با نیازهای آموزشی، سرورهایشان را در محیط دانشگاه قرار می‌دهند. تنها نکته مهم برای ارائه آموزش رایگان مجازی این است که میزبانی این پلتفرم‌ها روی شبکه ملی اطلاعات انجام شود؛ بد‌ین‌ترتیب، ترافیک داخلی محسوب می‌شود و اگر دانشگاه آن را معرفی کرده باشد، پلتفرم مدنظر مشمول رایگان‌سازی می‌شود.»
بر این اساس، اگر دانشگاهی از پلتفرمی استفاده کند که روی شبکه ملی اطلاعات نباشد، ترافیک رایگان محسوب نمی‌شود! این در حالی است که مقوله آموزش عالی نیازمند مراجعه به سایت های بین المللی زیادی است که طبیعتا رایگان نیستند و افزون بر آن، بستر ارتباط دانشجویان و اساتید، کماکان انبوه پیام رسان هایی است که استفاده از آنها هزینه بر است. هزینه هایی که سربار دانشجویان و خانواده هایشان و حتی اساتید شده و طرح و برنامه ای برای رایگان کردنشان در دستور کار نیست.
وضعیتی وخیم که می توان انتظار داشت آثار و تبعات زیادی برای کشورمان به دنبال داشته باشد. تبعاتی شوم که راه گریز از وقوع شان، نهضتی فراگیر و ملی در حوزه ارتباطات و فناوری است که هنوز حتی مقدمات شکل گیری اش فراهم نیامده و از آن بدتر، شواهد و قرائن حکایت از حرکت در مسیر عکس در کشورمان دارد، چراکه مدتی است طرحی در مجلس شورای اسلامی کشورمان در دستور کار قرار گرفته که هدف گذاری اش، فیلترینگ آن دسته از پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی است که ضوابط سختِ درج شده در این طرح را کسب نخواهند کرد و پیش بینی می‌شود که همه پلتفرم های غیربومی را شامل شود!
