فراهم کردن مسیر اقتصاد دیجیتال برای پیوستن به اقتصاد جهان/ موانع پیشروی کارآفرینان و شرکت‌های دانش بنیان برطرف شود

به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» امروزه اقتصاد دیجیتال یا اقتصاد اینترنتی از جمله اصطلاحاتی است که طی دهه‌های اخیر، به شکلی گسترده رواج پیدا کرده، تقریبا به جای هر واژه مرتبط با تکنولوژی نیز به کار می‌رود. باید گفت که اقتصاد دیجیتال به عنوان یک حوزه جدید در عرصه اقتصاد، و به واسطه رشد تکنولوژی و فناوری اطلاعات به وجود آمده است به گونه‌ای که ارتباط تنگاتنگی با انقلاب صنعتی چهارم دارد. این نوع از اقتصاد بر بستر ICT شکل گرفته است، محدودیت‌ ها و مرز‌های زمانی و مکانی بین بخش های مختلف اقتصادی کم رنگ شده و همین امر، فرصت رقابت پذیری و اثرگذاری بیشتر در اقتصاد جهانی و نیز گشایش و گسترش بازار‌های جهانی را برای سایر کشور‌ها به خصوص کشور‌های کمتر توسعه یافته و در حال توسعه فراهم کرده است.

بسیاری از کارشناسان و اندیشمندان، اقتصاد دیجیتال را موتور محرکه اقتصاد امروزی تلقی می‌کنند و در تلاش‌اند که راهکار‌هایی در جهت بهره‌برداری هر چه بیشتر از این حوزه ارائه دهند. حال این سوال پیش می‌آید که اقتصاد دیجیتال چه فرصت‌ها و تهدیداتی را برای کشور ایجاد می‌کند؟

امروزه دیجیتال‌سازی اقتصاد با رویکرد ارتقای بهره‌وری، افزایش رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال به‌عنوان یکی از رویکرد‌های غالب در اغلب کشور‌های جهان درآمده است. با توجه به ساختار‌های سنتی حاکم بر تولید و تجارت کشور و پایین بودن توان رقابتی اقتصاد که با پایین بودن نرخ رشد بهره‌وری، رشد اقتصادی نازل و نرخ بیکاری بالا به‌ویژه نرخ بیکاری دانش‌آموختگان همراه است؛ توسعه اقتصاد دیجیتالی برای حل بخشی از مشکلات کشور در ایران یک الزام و نه یک انتخاب است.

یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که فرآیند تکاملی مدل کلان گذار به اقتصاد دیجیتال در ایران مبتنی بر مولفه‌هایی است که در ابعاد تفصیلی برای گام‌های شناسایی وضع موجود، فراهم کردن الزامات برای دستیابی به اقتصاد دیجیتالی، تبیین راهبرد‌ها و سیاست‌های رشد و توسعه اقتصاد دیجیتالی، شناسایی فرصت‌های پیش روی اقتصاد دیجیتالی، توسعه کاربرد‌های بخشی اقتصاد دیجیتالی و وضعیت مطلوب، یعنی دستیابی به اقتصاد دیجیتال، شناسایی و معرفی شده است.

محمدحسین عسکری کارشناس اقتصاد دیجیتال در گفتگو با «نبض فناوری» در همین رابطه معتقد است که اقتصاد دیجیتال، ارتباط تنگاتنگی با رشد تکنولوژی دارد و هر چه رشد و توسعه تکنولوژی بیشتر و سریعتر باشد، به همان میزان اقتصاد دیجیتال نیز نقش بیشتری در اقتصاد کشور‌ها و نیز اقتصاد جهان ایفا می‌کند.

وی به پیشرانه‌های اقتصاد دیجیتال اشاره کرد و گفت: مهمترین پیشران‌های اقتصاد دیجیتال ربات‌ها، هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء، رایانش ابری، تحلیل کلان داده، پرینتر‌های سه بعدی، سیستم‌های پرداخت دیجیتال است که هر کدام از این‌ها امروزه به نوعی در بخشی ازحوزه‌ها فعال شده است.

این کارشناس تصریح کرد: از میان کشور‌های پیشرو در اقتصاد دیجیتال آمریکا رتبه اول را به خود اختصاص داده است. کشور‌های اروپایی نیز اگرچه جزو کشور‌های پیشرو در این حوزه هستند، با این حال برای آنکه بتوانند از ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتال در رشد و توسعه اقتصادی خود بهره‌مند شوند، سناریو‌های مختلفی را پیشنهاد کرده‌اند.

عسکری با اشاره به اینکه توسعه اقتصاد دیجیتال نیاز به الزاماتی دارد، اظهار کرد: یکی از مهمترین آن‌ها گسترش و توسعه زیرساخت‌های سخت‌افزاری نظیر گسترش دیتاسنترها، گسترش شبکه‌های پهن باند و شبکه‌های بیسیم و ... است. گسترش و توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری از دیگر الزامات توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور است. همچنین موضوعاتی از قبیل استانداردها، امنیت سایبری، حریم خصوصی، گسترش قوانین و مقررات تسهیل‌کننده فعالیت‌های اقتصاد دیجیتال در این دسته جای می‌گیرند.

وی اضافه کرد: ترویج اقتصاد دیجیتال در کشور است که باید با شیوه‌های متفاوتی از جمله گسترش محتوای دیجیتال، گسترش اکوسیستم نوآوری دیجیتال، گسترش کارآفرینی دیجیتال، گسترش تجارت دیجیتال، رفع موانع پیشروی کارآفرینان، نوآوران و شرکت‌های دانش بنیان در حوزه اقتصاد دیجیتال و ... در کشور دنبال شود؛ بنابراین با توسعه این مباحث فرصت‌های جدید اقتصادی برای بنگاه اقتصادی کشور ایجاد می‌شود و بنگاه‌های اقتصادی به خطوط کسب و کار جدیدی دست پیدا خواهند کرد در کنار آن صنایع جدیدی متأثر از اقتصاد دیجیتال شکل خواهند گرفت که در نهایت محصول تولیدی آن‌ها نیز کاملا دیجیتالی خواهد بود که این امر فرصت‌های اقتصادی و تجاری جدیدی را پیش روی اقتصاد کشور برای ایفای نقش مؤثرتر در اقتصاد جهان ایجاد خواهد کرد.

این کارشناس خاطرنشان کرد: لازمه اثرگذاری در اقتصاد جهان و دست یافتن به جایگاهی قابل قبول در این اقتصاد نیازمند اراده و تلاشی جدی جهت حرکت در مسیر اقتصاد دیجیتال با فراهم کردن الزامات و زیرساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری در این حوزه است؛ چرا که در هم تنیدگی اقتصادی کشور‌ها روزبه‌روز در حال گسترش است و در آینده‌ای نزدیک، کشور‌هایی که توانایی کاربرد تکنولوژی و فناوری را در توسعه صنعتی و رشد اقتصادی خود نداشته باشند، وابستگی بیشتری را در حوزه فعالیت‌ها و خدمات اقتصادی به کشور‌های پیشرو در این حوزه تجربه خواهند کرد.