فناوری نوین چگونه به فرایند تولید محصولات زیستی کمک میکند؟
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» یکی از مواردی که امروزه بیشتر در حوزه کشاورزی کاربردی شده موضوع رسوخ زیست فناوری در عرصه تولید محصولات کشاورزی است. میتوان گفت که زیست فناوری یا بیوتکنولوژی به مفهوم استفاده از سیستمهای زنده و ارگانیسمها برای توسعه یا تولید محصولات یا هر گونه کاربرد فناورانه که از سیستمهای زیستی، موجودات زنده یا مشتقات آن استفاده میشود تا محصولات یا فرآیندهای خاصی را ایجاد یا اصلاح کند؛ بنابراین گستردگی تنوع کاربردهای بیوتکنولوژی، تعریف و توصیف آنرا کمی مشکل و متنوع ساخته است.
باید این نکته را متذکر شد که امروزه زیستفناوری در علوم گیاهشناسی به ویژه کشاورزی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. زیستفناوری در زمینههای مختلف کاربرد خود را به خوبی نشان داده است، به ویژه در حوزه کاشت محصولات متنوع با ویژگیهای خاص، ایجاد مقاومت در برابر بعضی از آفتها، ایجاد مقاومت در گیاهان در برابر سموم، تولید محصولات با ویژگیهای دارویی، افزایش ارزش غذایی و بسیاری از موارد دیگر ازجمله تولید گونههای اصلاحشده گیاهان بهخصوص محصولات کشاورزی. همه این موارد به نوعی از دستاوردهای زیستفناوری در زمینه کشاورزی محسوب میشوند.
در کشور نیز از زیستفناوری برای تولید بسیاری از محصولات استفاده میشود و با استفاده از این علم تلاشهایی در زمینه مقاومسازی محصولات انجام گرفته است.
یکی از کارشناسان در حوزه زیست فناوری معتقد است که ارتقاء فناوریهای زیستی و نفـوذ آن در بخش تولیـد محصولات زیستی بدون استفاده از ابزارهای نوین و فناوری اطلاعات بازدهی پایینی داشته و حتی در برخی موارد توجیه اقتصادی نیز ندارد. تضاد آشکاری بین نیازهای بشری و توجه به طبیعت وجود دارد یک موضوع کلیدی در توسعه و گسترش محصولات تراریخته محسوب میشود. آنچه مسلم است، کشاورزی امروزی به علت وابستگی به مواد شیمیایی جهت بهینه سازی شرایط غذایی خاک، وابستگی به بذر ارقام مناسب، استفاده از آفت کشها و سموم شیمیایی برای کنترل آفات، بیماریها و علفهای هرز، آثار بسیار سویی بر محیط زیست دارد. در این راستا بیوتکنولوژی یکی از امیدهای قرن آینده برای رفع بسیاری از نیازهای مختلف بشر و راه حلی برای مشکلات زیست محیطی به شمار میرود.
باید به این مقوله مهم اشاره کرد و افزود بهره برداری از این فناوری در تولید محصولات زیسی مزایای متعددی دارد. بر همین اساس در کشور ما ۱۰ پروژه ملی برای تحقق این اهداف اجرایی خواهد شد.
در همین رابطه ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اجرای پروژهها به دنبال توسعه تولیدات حوزه زیستی و بالا بردن کیفیت این محصولات است.
به همین منظور در راستای عملیاتی کردن این فناوری در کشور ۵ پروژه توسعه اینترنت اشیاء در هوشمندسازی مراکز تولید محصولات زیستی و ۵ پروژه توسعه سنجش از دور برای تولید محصولات زیستی کشاورزی را در اولویت کاری خود قرار داده است.
توسعه مصرف آفت کشها، کودهای زیستی، تولید محصولات سالم کشاورزی و ... بر اساس اکوسیسـتم دیجیتال امکان راهنمایی و هدایت کشاورزان برای افزایش عملکرد، تولید محصول سالم و افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی را فراهم میکند.
همچنین اینترنت اشیاء، سنجش از دور و هوشمندسازی به عنوان ابزاری برای افزایش بهرهوری، مدیریت صحیح، افزایش تولید، تسهیل نفـوذ فناوری و ... کاربرد دارد. بر همین مبنا توسعه فناوری اطلاعات به ارتقای تولیدات میانجامد.