ارز دیجیتال گراف چیست و از کدام شبکه پشتیبانی می‌کند؟

به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» این روز‌ها تب و تاب سرمایه گذاری روی ارز‌های دیجیتال اوج گرفته و اکثر سرمایه گذاران روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و یکی از این ارز‌های دیجیتال نیز گراف است. پروژه The Graph یک پروتکل برای جستجوی داده‌ها روی شبکه اتریوم است. توسعه دهندگان برای ساخت یک برنامه غیرمتمرکز به داده‌های متفاوتی نیاز دارند که به کمک گراف می‌توانند سریعا به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. این پروتکل بین برنامه‌های حوزه دیفای (DeFi) و وب تری کاربرد گسترده‌ای دارد.

گراف پروتکلی غیرمتمرکز جهت ایندکس و جستجوی داده‌ها از بلاکچین اتریوم، زنجیره‌های سازگار با EVM و زنجیره‌های لایه دوم است. در حال حاضر، گراف از ۳۱ شبکه بلاکچین از جمله فانتوم، کازماس و آربیتروم پشتیبانی می‌کند. داده‌ها توسط رابط‌های برنامه‌نویسی اپلیکیشن منبع باز به نام ساب‌گراف (subgraph) استخراج، پردازش و ذخیره می‌شوند.

به بیان دیگر پروژه گراف در واقع، یک پروتکل برای جستجوی داده‌ها در شبکه اتریوم است. از این پروتکل در برنامه DeFi و Web۳ استفاده می‌شود. توسعه دهندگان با کمک ابزاری به نام GraphQL در بلاکچین، می‌توانند داده مورد نظر خود را جستجو کنند. برای دسترسی به این ابزار، آن‌ها باید API متن باز به نام Subgraph را به برنامه‌های غیرمتمرکز خود اضافه کنند. این پروژه در حال حاضر، تنها بر بستر شبکه‌های اتریوم، POA و IPFS قابل اجرا است و مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این پلتفرم می‌توان برای جستجوی هرگونه اطلاعات مربوط به اتریوم استفاده کرد. در این بستر توسعه‌دهندگان قادر خواهند بود تا API‌های مختلفی با نام زیرگراف (subgraphs) بسازند؛ به این ترتیب اپلیکیشن‌ها می‌توانند از طریق GraphQL به جست‌وجو بپردازند. Graph درحقیقت به فهرست‌بندی اطلاعاتی می‌پردازد که کاربران قادر هستند از طریق API GraphQL به آن دسترسی پیدا کنند.

این پروژه یک توکن بومی با نام اختصاری GRT نیز دارد. توسعه دهندگان و کاربران این پروژه، از توکن گراف می‌توانند برای پرداخت هزینه درخواست‌های خودشان استفاده کنند. این پروژه، به نود‌هایی (Nodes) که میزبان داده‌های یک برنامه غیرمتمرکز هستند، پاداشی به صورت توکن گراف، پرداخت می‌کند.
ویژگی‌های ارز گراف

ارز grt ویژگی‌های بسیاری دارد که باعث شده‌اند از سال ۲۰۲۰ به بعد، سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان بلاک‌چین روز‌به‌روز به استفاده از آن مشتاق‌تر شوند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
پروتکلی جهانی (Global): subgraph‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند و گرافی از داده‌های جهانی را شکل می‌دهند. همین مسئله باعث می‌شود تا افراد از هر جای جهان بتوانند به کوئری یا همان پرس‌وجو درباره بلاک‌چین‌ها بپردازند.
تعامل‌پذیری (Interoperability): گراف، قابلیت تعامل‌پذیری میان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را ارائه می‌دهد. از این‌رو، توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون هیچ محدودیتی به اشتراک‌گذاری داده‌ها میان شبکه‌های بلاک‌چین بپردازند.
ایجاد هویتی خاص: گراف، این امکان را فراهم می‌آورد تا کاربران هویت، داده‌ها و اعتبار خود را تحت کنترل داشته باشند.
امنیت: امنیت یکی از مسائلی است که کاربران اینترنت را با نگرانی‌هایی مواجه ساخته است؛ اما گراف امنیت، حفاظت از اطلاعات خصوصی توسعه‌دهندگان را تضمین می‌کند. برهمین اساس موفق‌شده تا در مسیر پیشرفت قرار گیرد.
نقش کاربران در اداره جامعه: کاربران و اعضای اصلی این پلتفرم، در اداره شبکه نقش دارند. آن‌ها نقش‌های متفاوتی را ایفا می‌کنند و شبکه را سرپا نگه می‌دارند.
بدون نیاز به سرور: با کمک Graph، توسعه‌دهندگان نیازی به سرمایه‌گذاری بر روی ساختن سرور‌های اختصاصی ندارند.

محصولات مهم گراف چه هستند؟

استودیوی subgraph

مکانی برای توسعه‌دهندگان است که می‌توانند ساب‌گراف‌ها را ساخته و ابرداده‌ها را اضافه کنند، سپس ساب‌گراف‌ها را قبل از انتشار رسمی آن‌ها در مرورگر غیرمتمرکز گراف یا سرویس میزبانی شده برای آزمایش قرار دهند.

مرورگر گراف

جایی که همه ساب‌گراف‌های قرار داده شده در شبکه گراف با جزئیات مربوط به هر subgraph (از ابرداده گرفته تا آمار شرکت‌کنندگان) را می‌توان مشاهده کرد. از اینجا، متصدیان می‌توانند ساب‌گرافی را انتخاب و به ایندکسر‌ها منتقل کنند و توکن‌های GRT در آن گرو بگذارند. همه اعضای شبکه می‌توانند مشخصات کاربری خود را در مرورگر گراف ببینند که شامل برگه‌هایی برای ساب‌گراف‌ها، ایندکسینگ، نمایندگی و متصدی است. سوابق فعالیت‌ها، پاداش‌ها، کارمزد‌ها و جزئیات مربوطه نشان داده می‌شود.

سرویس میزبانی شده (Hosted Service)

شبکه گراف فقط از بلاکچین اتریوم پشتیبانی می‌کند. بلاکچین‌های دیگر مانند Avalanche و Celo در حال حاضر توسط Hosted Service پشتیبانی می‌شوند که قرار است در پایان سه ماهه اول سال ۲۰۲۳ با مهاجرت برنامه‌های غیرمتمرکز به مرورگر غیرمتمرکز گراف بسته شود.

گردش کار گراف

یا یک subgraph مرتبط برای ذخیره داده‌های جستجوشده وجود دارد یا ندارد. اگر وجود نداشته باشد، توسعه‌دهنده باید آن را در استودیوی داده‌های subgraph بسازد. بعد از ایجاد و انتشار یک ساب‌گراف، متصدی آن را تجزیه و تحلیل می‌کند و اگر پتانسیل قابل توجهی داشته باشد آن را جهت ایندکسینگ در مرورگر گراف، ارسال می‌کند. گره گراف که بلاکچین اتریوم را دائماً برای یافتن بلاک‌های جدید اسکن می‌کند، subgraph را ایندکس کرده و داده درخواست شده را از طریق نقطه پایانی GraphQL ارائه می‌دهد. بعد از تکمیل این فرآیند، کاربران می‌توانند نتیجه جستجو را در اپلیکیشن‌های خود مشاهده کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند از مرورگر گراف برای جستجوی ساب‌گراف‌های موجود و درخواست جستجو با GraphQL استفاده کنند.

مزایا و معایب پروتکل گراف

مانند هر شبکه بلاکچین دیگر، گراف هم مزایا و معایب خاص خود را دارد. دانستن موارد زیر برای تصمیم‌گیری آگاهانه لازم و مهم است.

مزایا

راحتی: امکان جستجوی یکپارچه همه داده‌های بلاکچین با استفاده از ساب‌گراف‌ها را فراهم می‌کند.
مقرون به صرفه: در نبود گراف، توسعه‌دهندگان مجبور بودند تا سرویس‌های جستجوی خصوصی بسازند یا به داده‌های شخص ثالث متکی باشند که همگی پرهزینه هستند.
پتانسیل بالا: پتانسیل رشد تصاعدی را دارد، چون همچنان پلتفرم‌ها، برنامه‌های غیرمتمرکز، بلاکچین‌ها و قرارداد‌های هوشمند بیشتری را جهت ایندکس به مرورگر خود اضافه می‌کند.

معایب

پشتیبانی از معدود بلاکچین: از آن جایی که گراف شبکه‌ای نسبتاً تازه‌کار است، از بلاکچین‌های زیادی پشتیبانی نمی‌کند. هرچند بسیاری از بلاکچین‌های اصلی مانند پالیگان از قبل تحت پشتیبانی گراف قرار دارند. گراف تلاش کرده است تا حتی یک بلاکچین غیر EVM به نام Near را پشتیبانی کند که نشان‌دهنده شبکه در حال رشد آن است.

کاملاً غیرمتمرکز نیست: از آن جایی که بیشتر ساب‌گراف‌ها توسط سرویس میزبان پشتیبانی می‌شوند، گراف کاملاً غیرمتمرکز نیست. با این حال، تیم پروژه سخت در تلاش است تا فرآیند ایندکسینگ داده‌ها را همراه با مرورگر خود که در ژوئیه ۲۰۲۱ راه‌اندازی شده بود، کاملاً غیرمتمرکز کند.

تحلیل ارز گراف نشان می‌دهد که آینده این رمزارز امیدوار‌کننده به نظر می‌رسد. نکته اول این که مشکل بزرگی را حل می‌کند و بخش اصلی وب ۳ را تشکیل می‌دهد. دوم، گراف دائماً در حال گسترش است تا پلتفرم‌ها و بلاکچین‌های جدیدی را در خود جای دهد. به طور کلی، آینده گراف به عملکرد آن، افزایش محبوبیت در میان ارز‌های دیجیتال بستگی دارد. اگر گراف بتواند به حداکثر قیمت‌های پیش بینی شده برسد، قطعا در آینده قیمتی ثابتی خواهد داشت. البته، منظور از ثابت بودن قیمت، پیش گرفتن یک روند صعودی است که در پی آن، قیمتش کمتر نمی‌شود. شاید مدتی ثابت بماند، ولی قیمت آن کاهش پیدا نمی‌کند.